Cormac McCarthy | The Road

Cormac McCarthy - The Road. London, Picador, 2006, 225 pagina's. 2006 (1).

A father and his young son walk alone through burned America. Nothing moves in the ravaged landscape save the ash on the wind. Their destination is the coast, although they don't know what, if anything, awaits them there. They have nothing but a pistol to defend themselves against the lawless bands that stalk the road, the clothes they are wearing, a cart of scavenged food - and each other.

The Road is the profoundly moving story of a journey. It boldly imagines a future in which no hope remains, but in which a father and a son, each the other's world entire, are sustained by love. Awesome in the totality of its vision, it is an unflinching meditation on the worst and the best that we are capable of: ultimate destructiveness, desperate tenacity, and the tenderness that keeps two people alive in the face of total devastation.


Ik had dit boek al sinds eind november in huis. Ik heb het geleend uit de bibliotheek, nadat het op een zondagmiddag in de Openbare Bibliotheek in Groningen in het kader van Zondagschrijvers in de bieb werd besproken door Arend Jan Wonink.

Zonder die aanbeveling zou ik het boek niet hebben geleend. Ik ben blij dat ik het wel geleend en gelezen heb, alhoewel ik ook blij ben dat ik het niet tijdens de feestdagen heb gelezen én dat het boek nu uit is.

McCarthy beschrijft de voettocht van een vader en zoon, die in een wereld na een allesverwoestende ramp of oorlog leven. De zoon is vlak na dat wat er gebeurd is geboren. Er was een echtgenote en moeder, maar die is inmiddels overleden, net als de meeste andere mensen op aarde. De zon schijnt nog maar nauwelijks, er groeit en bloeit niets meer en je ziet geen dieren meer, alles is bedekt met een laag as.

Vader en zoon zijn onderweg naar de kust. De vader hoopt dat ze daar meer kans op overleven hebben dan daar waar ze vandaan komen. Onderweg moeten ze voortdurend op hun hoede zijn, omdat zij weliswaar 'good guys' zijn, maar de anderen, dat zijn toch vaak de 'bad guys'.

Eerst maar een paar negatieve dingen. McCarthy gebruikt weliswaar punten en komma’s, maar laat overal consequent aanhalingstekens weg als hij directe rede gebruikt. Ik vind dat heel vervelend lezen.

Ook vond ik het een ontgoocheling, dat McCarthy er na een spannend einde toch voor kiest om het boek af te sluiten met een paar bladzijden waaruit je de conclusie kunt trekken dat de 'good guys' toch winnen. Dat smaakt naar een Hollywoodachtig einde, alsof wij na zo’n duister boek niet ook nog een duister einde aan zouden kunnen.

Deze punten van kritiek nemen niet weg, dat de roman enorme indruk op me heeft gemaakt. McCarthy beschrijft het post-apocalyptische landschap en de voettocht zo beklemmend, dat het boek me ook als ik het weglegde niet losliet. Het was alsof de pagina’s zelf ook grijs-zwart waren, op de paar flashbacks na waarin herinneringen van de vader aan de wereld voor de ramp of oorlog. Die scènes lijken dan juist weer in kraakheldere kleuren geschreven te zijn.

Vader en zoon zijn op elkaar aangewezen, totaal afhankelijk van elkaar en van het geluk, waardoor ze eten of schoon water vinden. De angst die beiden voelen om elkaar te verliezen, en het voortdurende speuren naar sporen (licht of rook van vuren, sporen in de as, afval langs de weg) van anderen wordt zo beschreven of gesuggereerd, dat het je als lezer ook in zijn greep krijgt.

The Road is geen mooi boek, maar wel een boek dat je, als je tegen totale uitzichtloosheid kunt, zeker moet lezen. Het zet je aan het denken over wat je zelf zou doen, als je je ineens moet zien te redden zonder al de handige zekerheden die wij om ons heen hebben verzameld.

Cormac McCarthy op Wikipedia

flickr

Дина Рубина | На солнечной стороне улицы

Дина Рубина - На солнечной стороне улицы. Москва, Эксмо, 2006, 432 страницы.
(Dina Rubina - Na solnechnoy storone ulicy. Moskva, Eksmo, 2006, 432 bladzijden)

Новый роман Дины Рубиной - новость во всех смыслах этого слова: неожиданный виртуозный кульбит «под куполом литературы», абсолютное преображение стиля писателя, его привычной интонации и круга тем.
Причудливый судьбы героев романа, в «высоковольтном» сюжете переплелись любовь и преступления, талант и страсть, способная уничтожить личность или вознести к вершинам творчества.
Откройте этот роман - и вас не отпустит поистине вавилонское столпотворение типов: городские безумцы и алкаши, русские дворяне, ссыльные и отбывшие срок зэки, «белые колонизаторы» и «охотники за гашишем»...


Normaal gesproken spelen de romans van Rubina zich af in twee steden: Moskou en Jeruzalem. In deze roman heeft zij ervoor gekozen een andere stad, Tasjkent, en de bewoners van die stad te beschrijven. Tasjkent is de stad waar Rubina zelf opgroeide. Het boek beslaat ruwweg de periode van de Tweede Wereldoorlog tot onze tijd.

De vorm die Rubina heeft gekozen, sprak me erg aan. Deze roman bevat uit twee verhaallijnen. De ene verhaallijn behandelt het verzonnen personage Vera, de dochter van twee criminelen, die opgroeit bij haar moeder Katya, die haar volledig verwaarloost en soms zo maar maandenlang 'verdwijnt'. Zij wordt in de praktijk opgevoed door 'oom Misja', een alcoholist die na het uitzitten van zijn straf in Tasjkent is gebleven. De andere verhaallijn gebruikt Rubina om haar eigen herinneringen aan Tasjkent en de herinneringen van personen uit haar jeugd aan die stad te beschrijven.

Rubina knoopt deze twee verhaallijnen als het ware aan elkaar, door het te doen voorkomen dat zij Vera zelf in haar jeugd en later in haar volwassen leven tegenkomt. Dat zorgt voor een bijzondere mix van fictie en non-fictie en geeft Rubina de mogelijkheid om op een andere manier dan via een alwetende verteller te oordelen over het karakter en leven van haar hoofdpersoon.

Naast Vera is er nóg een belangrijke hoofdpersoon in deze roman: de stad Tasjkent. Omdat de stad op 25 april 1966 getroffen werd door een zware aardbeving, beschrijft Rubina een grotendeels verdwenen wereld. Het Tasjkent van direct na de Tweede Wereldoorlog werd door een bonte mix mensen bevolkt: Oezbeken en andere Aziaten, Joden, Russen, criminelen, mensen die naar Oezbekistan verbannen of tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit het Europese Rusland naar Tasjkent geëvacueerd waren en mensen die na het uitzitten van hun straf zijn blijven hangen. Daarmee was de stad binnen de Sovjet-Unie bijzonder, vooral ook omdat er een tamelijk vrije atmosfeer in de stad heerste.

Na de aardbeving is de stad opnieuw opgebouwd, natuurlijk in Sovjetstijl. Het karakter van de stad veranderde daarmee voorgoed, al was het alleen al omdat er grote flats werden gebouwd en brede wegen en enorme pleinen werden aangelegd. Na solnechnoy storone ulicy kun je daarom zien als een poging die verdwenen stad opnieuw op te bouwen, op papier. Dat doet Rubina op zo’n manier dat je zelf het gevoel krijgt dat je in de verzengende hitte of bittere kou door de smalle straatjes en over binnenplaatsen zwerft. Een heel indrukwekkend boek!

Дина Рубина | Белая голубка Кордовы
Дина Рубина | Синдикат
Дина Рубина | Почерк Леонардо

Dina Rubina (Russisch)
Dina Rubina op Wikipedia (Engels)

flickr

Chuck Palahniuk | Fight Club

Chuck Palahniuk - Fight Club. London, Vintage Books, 2006, 218 pagina's. 1996 (1).

Every weekend, in basements and parking lots across the country, young men with good white-collar jobs and absent fathers take off their shoes and shirts and fight each other barehanded for as long as they have to. Then they go back to those jobs with blackened eyes and loosened teeth and the sense that they can handle anything. Fight Club is the invention of Tyler Durden, projectionist, waiter and dark, anarchic genius. And it's only the beginning of his plans for revenge on a world where cancer support groups have the corner on human warmth.


Ik heb dit boek gelezen, omdat de verfilming ervan één van de favoriete films van mijn man is. Zelf heb ik alleen maar fragmenten gezien, juist stukjes waarin de gevechten in de vechtclubs worden getoond. Die zijn op zo’n manier in beeld gebracht, dat ik nooit de moed heb kunnen opbrengen om de hele film te kijken. Het boek lezen leek me een onderneming waarvan ik minder onpasselijk zou worden.

Het boek bevat natuurlijk de nodige vechtscènes, die rauw beschreven worden. Toch maakten deze scènes me niet fysiek onpasselijk, zoals de beschrijvingen van de moorden in Easton Ellis’ American Psycho me dat wel maakten.

Ook bleek het boek meer te bevatten dan alleen die vechtscènes, zoals bijvoorbeeld maatschappijkritiek. Het appartement van de hoofdpersoon dat wordt opgeblazen in zijn afwezigheid bevat niet voor niets een zorgvuldig uit de Ikeacatalogus bij elkaar gezocht interieur. De manier waarop de leden van de vechtclubs Tyler Durden tot een soort goeroe verklaren en hem blindelings volgen, wat hij hen ook voorstelt om te doen, doet denken aan een waarschuwing voor de charmes van sekteleiders en andere dubieuze lieden.

Het is echt een heel knap geschreven boek – Palahniuk zet je voortdurend met allerlei literaire technieken op het verkeerde been, zodat pas aan het einde van het boek alle puzzelstukjes op hun plaats vallen. Aan deze editie is een nawoord toegevoegd, waarin Palahniuk schrijft over de gekte die ontstond na de verfilming van het boek en zijn eigenlijke bedoelingen bij het schrijven van dit boek. Heel leerzaam!

flickr

Lauren Weisberger | The Devil wears Prada

Lauren Weisberger – The Devil wears Prada. New York, Anchor Books, 2006, 432 paginga’s. 2003 (1).

What would you do if your heaven-sent job turned out to be a living hell?


Een boek dus over een helse baan. Andrea Sachs, net afgestudeerd en absoluut niet geïnteresseerd in mode, wordt de persoonlijke assistente van Miranda Priestly, de hoofdredactrice van een modeblad. De baan is hels, omdat er onmenselijke en onmogelijke dingen geëist worden van Andrea. Ze werkt onmogelijk lange dagen en is de rest van de tijd ook permanent beschikbaar zodat ze geen tijd meer heeft voor een privéleven. Andrea doet haar werk volgens haar baas nooit snel en goed genoeg. Andrea krijgt dit dan ook de hele dag door te horen.

De beschrijving van Andrea’s worsteling met haar droombaan is geen hoogstaande literatuur, maar zeker onderhoudende chicklit. Het verhaal is vlot en met de nodige ironie geschreven. Omdat het vanuit de ik-persoon is geschreven, is het makkelijk om je te identificeren met de arme Andrea, die het als buitenstaander niet makkelijk heeft onder het schrikbewind van de modediva Miranda. Dat maakt Miranda tegelijkertijd ook steeds meer onuitstaanbaar.

Persoonlijk vind ik dat de beschrijving van de vele voorvallen tussen Andrea en Miranda wel wat korter had gekund. Het boek werpt wel een interessante vraag op: hoe ver kun en wil je gaan in het bereiken van een droom, of dat nu een professionele droom of een andere is. Dat Weisberger kiest voor een einde waarbij de hoofdpersoon na een climax “bij zinnen” komt en het verhaal alsnog goed afloopt, is voorspelbaar. Het verklaart denk ik wel – zonder dat ik de film gezien heb – waarom dit boek verfilmd is.

Dit is een aardig boek om in de tuin of op het strand te lezen, of als je een lange tijd in de trein of het vliegtuig moet doorbrengen, waarbij je zeker zult glimlachen.

Lauren Weisberger (Engels)

flickr

Harry Mulisch | Twee vrouwen

Harry Mulisch – Twee Vrouwen. CPNB, 2008 (25), 135 pagina’s. 1975 (1).

Twee vrouwen beschrijft de fatale liefde tussen Laura, een gescheiden conservator, en het meisje Sylvia. Een verhaal als een klassieke tragedie, dat bovendien leest als een trein. Het weet de lezer van nu net zo te raken als die van dertig jaar terug.


Laat ik voorop stellen dat ik niet zo heel erg van de boeken van Harry Mulisch houd (behalve van De ontdekking van de hemel). Toen dit boekje werd aangeboden in de serie Nederland Leest wilde ik het eerst niet afhalen in de bibliotheek. Maar, ik heb toch maar gedaan, omdat het gratis boekje een manier was om te kijken of ik mijn mening over Mulisch’ boeken misschien zou moeten herzien.

Ik deel de euforische beschrijvingen in de introductie en de lofrede niet. Het was op zich aardig om te lezen, zeker na alle Engelse en Russische boeken die ik de weken voorafgaand aan dit boekje heb gelezen. Het plot zit zeker vernuftig en spannend in elkaar, maar ik heb me erg geërgerd aan de wijsheden die Mulisch zijn personages in de mond legt, die ik vaak te overtrokken vond.

Toch is het doel van Nederland Leest wel bereikt: ik heb weer eens een boek van Mulisch gelezen!

Harry Mulisch op Wikipedia

flickr

Jonathan Safran Foer | Everything is Illuminated

Jonathan Safran Foer – Everything is Illuminated. London, Penguin Books, 2003 (2), 276 pagina’s. 2002 (1).

A young man arrives in the Ukraine, clutching in his hand a tattered photograph. He is searching for the woman who fifty years ago saved his grandfather from the Nazis. Unfortunately, however, he is aided in his quest by Alex, a translator with an uncanny ability to mangle English into bizarre new forms; a ‘blind’ old man haunted by memories of the war; and un undersexed guide dog named Sammy Davis Jr. Jr. What they are looking for seems elusive – a truth hidden behind veils of time, language and the horrors of war. What they find turns all their worlds upside down…


Ik heb dit boek tijdens tijdens de feestdagen voor de tweede keer gelezen, als voorbereiding op het voor de tweede keer kijken van de verfilming van dit boek.

Bij het herlezen van een boek kun je soms overvallen worden door teleurstelling, zeker als je ook de verfilming al hebt bekeken. Dat was bij Everything is Illuminated zeker niet het geval. Het verhaal over wat er precies in de Tweede Wereldoorlog in Trachimbrod is gebeurd, bleef even schrijnend en tegelijkertijd hilarisch.

Deze keer viel me nog meer op hoe meesterlijk Foer de worsteling van de Oekraïense Alex met het Engels verwoordt. Ik ken de Nederlandse vertaling van het boek niet, maar het lijkt me niet gemakkelijk om dit even goed en tegelijkertijd hilarisch naar het Nederlands te vertalen. Ook de wisselwerking tussen generatiegenoten Alex en Jonathan, geboren in twee totaal verschillende systemen en families, sprak me erg aan.

Dit boek blijft dus een van mijn favoriete boeken. En mijn voornemen voor dit weekend is dan nu echt de film nog eens te bekijken.

Jonathan Safran Foer op Wikipedia (Engels)
Everything is Illuminated op IMDB (Engels)

flickr

Thomas Brussig | Am kürzeren Ende der Sonnenallee

Thomas Brussig – Am kürzeren Ende der Sonnenallee. Berlin, Volk und Welt, 1999 (2). 1999 (1). 157 pagina‘s.

Am kürzeren Ende der Sonnenallee, im Ostberliner Stadtteil Baumschulenweg, wohnt Micha Kuppisch – gleich neben der Mauer. Wenn er aus der Haustür tritt, hört er die Rufe westlicher Schulklassen vom Aussichtspodest: “Guckt mal, ‘n echter Zoni!” Doch Micha macht sich nichts daraus, er hat eine andere Sorge: Miriam. Sie ist das schönste Mädchen weit und breit, doch leider schon vergeben. Und so grübelt Micha tagein und tagaus, wie er es anstellen könnte, in Miriams Nähe zu sein.

Pointenreich und mit köstlichem Humor erzählt Thomas Brussig, wie im Schatten der Mauer auch die Sonne schien. Micha, Miriam und die anderen lieben und lachen, tricksen und träumen. Sie schmieden Pläne, wie man der Musterung entgeht oder wie man einen Liebesbrief hervorangelt, den der Wind in den Todesstreifen geweht hat. Sie Hören Jimi Hendrix und lesen Sartre, sie schaffen sich, spitzbübisch und erfindungsreich, eine eigene Welt. Manche allerdings sind zu blöd, ein Radio einzuschalten, wie der Grenzer, der heimkehrenden Tagesbesuchern vertraulich zuzwinkert: “Keine Angst, wir holen euch da raus.”

Onkel Heinz aus Westberlin, der sich dreißig Pfund abhungert, um unterm Anzug einen zweiten Anzug über die Grenze zu schmuggeln, Wuschel, dem ein Stones-Album das Leben rettet, oder die Existentialistin, die im Trabi ihr Baby bekommt – sie alle vom kürzeren Ende der Sonnenallee “haben die Luft bewegt“: “Mein Gott, waren wir komisch, und wir haben es nicht mal gemerkt…“

Thomas Brussig, 1965 in Berlin geboren, wuchs im Ostteil der Stadt auf und arbeitete nach dem Abitur u.a. als Möbelträger, Museumspförtner und Hotelportier. Er studierte Soziologie und Dramaturgie und debütierte 1991 unter Pseudonym mit einem Roman. 1995 erschien bei Volk & Welt sein in zahlreiche Sprachen übersetzter und auch als Bühnenfassung erfolgreicher Roman “Helden wie wir”. 1999 erhielt er – zusammen mit Leander Haußmann – den Drehbuchpreis der Bundesregierung. Thomas Brussig lebt in Berlin.


Vorige maand heb ik de DVD heb Sonnenallee gekocht, toen die film eindelijk ook in Nederland te verkrijgen was. Dit boek is gebaseerd op het scenario van deze film (of omgekeerd) dat Brussig samen met Haußmann schreef. Het was acht jaar geleden dat ik het boek voor het eerst las. Nu ik naar de verfilming van het boek ga kijken wilde ik mijn geheugen opfrissen.

Het was indertijd een van de eerste boeken die ik las waarin op een humoristische manier wordt teruggekeken naar het voormalige Oostblok, voordat er een hele stroom op gang kwam (denk bijvoorbeeld aan Goodbye Lenin!). Ik vond het een verademing dat je niet alleen verbitterd, maar ook met een glimlach om je lippen kon terugkijken naar dat voor niet iedereen vrolijke communistische verleden.

Bij het herlezen was die glimlach er weer. Wel realiseerde ik me bij het herlezen dat ik het jammer vind dat die slechts 157 pagina’s door zo veel personages worden bewoond. Dat maakt dat het karakter van sommige personages slechts karikaturaal blijft. Dat heeft de pret echter niet mogen drukken, en ik ben dan ook erg benieuwd naar de film.

Een Russisch exemplaar
Thomas Brussig (Duits)

flickr

Dmitiri Verhulst | De helaasheid der dingen

Dimitri Verhulst – De helaasheid der dingen. Amsterdam/Antwerpen, Contact, oktober 2007 (23), 207 pagina’s. Januari 2006 (1).

In De helaasheid der dingen keert de schrijver terug naar zijn geboortegrond in het Vlaamse Reetveerdegem. We maken kennis met zijn vader, Pierre, die zijn paar uur oude zoontje in een postzak op zijn fiets langs alle kroegen van het dorp rijdt om hem aan zijn vrienden te tonen; zijn grootmoeder, wier nachtrust al te vaak verstoord wordt door de politie als die weer eens een van haar dronken zonen thuis komt afleveren; en niet te vergeten de werkloze nonkels Potrel, Herman en Zwaren, voor wie een wereldkampioenschap zuipen het hoogst haalbare is en die leven volgens het adagium ‘God schiep de dag en wij slepen ons erdoorheen’.
De helaasheid der dingen is zowel een gevoelige ode aan als een hilarische afrekening met het dorp van een jeugd. Verhulst is een sterk stilist, die met veel gevoel voor timing en vertelkracht de aandacht van zijn lezers vasthoudt van de eerste tot de laatste bladzijde.


Dit is de eerste roman van Verhulst die ik heb gelezen, en het zal zeker niet de laatste zijn. Ben je eenmaal gewend aan het bloemrijke Vlaams, dan gaat er een overweldigende wereld van snel over elkaar duikelende beelden voor je open.

Het tweede gedeelte, waarin de volwassen Dimitri met zijn zoontje terugkeert naar Reetveerdegem om tot de conclusie te komen dat hij het dorp en zijn familie ontgroeit is, vond ik het sterkst. Juist in de beschrijving van de tegenstelling tussen de “normale” wereld van de volwassen Dimitri en de wereld van zijn losgeslagen familie blinkt Verhulst als schrijver uit, als je het mij vraagt. Dit is een boek dat het verdient om ook in Nederland gelezen te worden!

Dmitri Verhulst | Problemski Hotel
Dmitri Verhulst | Mevrouw Verona daalt de heuvel af

Dimitri Verhulst op Wikipedia

flickr

Martin Cruz Smith | Gorky Park

Martin Cruz Smith - Gorky Park. New York, Ballantine Books, 2007, 373 pagina's. 1981 (1)

A TRIPLE MURDER IN A MOSCOW AMUSEMENT CENTER: three corpses found frozen in the snow, faces and fingers missing. Chief homicide investigator Arkady Renko is brilliant, sensitive, honest, and cynical about everything except his profession. To identify the victims and uncover the truth, he must battle the KGB, the FBI, and the New York City police as he pursues a rich, ruthless, and well-connected American fur dealer. Meanwhile, Arkady is falling in love with a beautiful, headstrong dissident for whom he may risk everything.


Ik begon aan dit boek in de veronderstelling dat ik de film nooit had gezien. Gaandeweg bleek, dat ik blijkbaar toch een paar keer op tv langs de film ben gezapt, want bij sommige passages (bijvoorbeeld het bezoek dat Renko brengt aan de dacha van Iamskoy, de officier van justitie) zag ik hele scènes voor me.

Verder was het een vreemde gewaarwording om een Amerikaans boek te lezen waarin het juridische systeem van de Sovjet-Unie zo precies wordt gefileerd. Of het waarheidsgetrouw beschreven wordt, kan ik niet goed beoordelen. De beschrijvingen van de stad Moskou zijn echter wel reëel, zelfs als je zoals ik de stad pas jaren later hebt leren kennen, toen de Sovjet-Unie op het punt van uiteenvallen stond.

Wat er op de achterflap staat, klopt: het plot is ingewikkeld. Zo ingewikkeld, dat ik er soms wat moeite mee had om het nog te volgen, waardoor ik sommige stukken twee keer heb moeten lezen. Maar daardoor laat ik me er niet van weerhouden om de vijf boeken die Cruz Smith hierna heeft geschreven over Renko te lezen.

Tot slot: ik vind deze voorkant prachtig!

Martin Cruz Smith | Wolves Eat Dogs
Martin Cruz Smith | Red Square
Martin Cruz Smith | Havana Bay
Martin Cruz Smith | Polar Star

Martin Cruz Smith op Wikipedia (Engels)
Arkady Renko op Wikipedia (Engels)

flickr