vrijdag 23 mei 2008

Anya Ulinich | Petropolis

Anya Ulinich – Petropolis. London, Penguin Books, 2007, 324 pagina's. 2007 (1)

After losing her father, her boyfriend and her baby, Sasha Goldberg decides that getting herself to the United States is the surest path to deliverance. She grits her teeth and signs up for a mail-order bridal service. But she finds that life in suburban Phoenix with her Red Lobster-loving fiancé isn’t much better than life in Siberia. So she takes off across America on a misadventures-filled search for her long-lost father. Petropolis is a hilarious and moving story about the unexpected connections that create a family and the faraway places that we end up calling home.


In deze debuutroman beschrijft Anya Ulinich hoe Sasha, een jood-zwart Russisch meisje, vanuit het plaatsje Asbestos 2 (gesitueerd in Siberië) via een verloofde die ze in Moskou ontmoet dankzij de inspanningen van een bureau voor postroder-bruiden in Amerika terechtkomt, om daar uiteindelijk haar vader terug te vinden, die voor het uiteenvallen van de Sovjetunie naar Amerika is geëmigreerd.

Ulinichs hoofdpersonage, Sasha, valt overal uit de toon, door de combinatie van haar kroeshaar en donkere huid met haar Joodse achternaam, haar te zware lichaam, haar relatieve gebrek aan tekentalent. Zij voelt zich nergens thuis. Doordat het boek vanuit haar perspectief is geschreven, werkt het boek – waarin je veel met humor beschreven wonderlijke gebeurtenissen zult lezen – tegelijkertijd vervreemdend. Het gebruik van vervreemding kan soms afstotend werken, doordat je je niet meer kunt identificeren met de personages en gebeurtenissen, maar dat is bij deze roman absoluut niet het geval. Integendeel, mijn ervaring is juist dat ik steeds “nog even een paar bladzijden wilde lezen”.

Omdat ik nu eenmaal erg geïnteresseerd ben in Rusland sprak het eerste gedeelte, dat in Siberië speelt, me het meeste aan. Ik heb herhaaldelijk hardop zitten lachen. Wel viel me op dat er in de hele roman nogal veel Russische uitdrukkingen gebruikt werden, die in de Penguin-uitgave die ik heb niet werden verklaard. Ik me voorstellen dat dat een hindernis is als je het Russisch niet machtig bent. Maar misschien is er in andere uitgaven wel een lijstje opgenomen? Laat het je er in ieder geval niet van weerhouden om dit prachtige boek te lezen!

Anya Ulinich | Petropolis

Anya Ulinich (Engels, met voorbeelden van haar tekeningen)

maandag 19 mei 2008

Jaap Scholten | De wet van Spengler

Jaap Scholten – De wet van Spengler. Amsterdam/Antwerpen, Contact, 2008, 269 pagina's

Jaap Scholten schreef de romans Tachtig en Morgenster. Sinds enige jaren woont hij in Hongarije,van waaruit hij onder andere voor NRC Handelsblad colums schrijft.

In De wet van Spengler vertelt Frederik het verhaal van de vijf Spengler-broers, die hun vroege jeugd in armoede doorbrengen in een vijandig rooms provinciestadje ver van alles en iedereen. Tot het moment dat zij door hun moeder op de trein worden gezet en naar het landgoed van hun grootouders reizen, een ongekend Xanadu. Ze komen terecht in de verdwijnende wereld ouderwetse grootindustriëlen.
De schilderlerares van grootvader geeft in een waas van laudanum negus – warm en zonder suiker – haar montere kijk op de zaken: ‘Zoals de ene familie nu eenmaal stouter is dan de andere, zo is de ene familie ook veel veerkrachtiger dan de andere…’
Die veerkracht blijkt jaren later – ze hebben zich inmiddels over de hele wereld verspreid, Frederik heeft zich in Roemenië gevestigd – wanneer de oudste Spengler-broer ernstig ziek blijkt en de vijf broers weer moeten zijn wat ze eigenlijk het liefste zijn: strijdbroeders.


Je kunt De wet van Spengler lezen als een vervolg op Tachtig. In Tachtig is Frederik student, in De wet van Spengler is Frederik volwassen, getrouwd en vader van drie kinderen. Desondanks is hij nog steeds een van de jongste broers.

In het eerste deel van deze roman wordt vanuit het perspectief van Frederik de verhouding tussen de vijf broers toen ze kinderen waren tot elkaar, hun familie en hun omgeving beschreven. In het tweede deel wordt het ziekbed en overlijden van de oudste broer, Julius, beschreven, wederom vanuit het perspectief van Frederik.

Vooral het tweede gedeelte sprak me erg aan. Het is een verhaal over hoe vijf stoere kerels, die houden van zo wild mogelijk kamperen en jagen op alles wat in de natuur voorkomt, moeten leren omgaan met de sterfelijkheid van één van hen. Op de achterflap wordt gesproken over een monument voor de oudste broer, en persoonlijk vind ik dat nu eens geen overdreven verkooppraatje. Scholten schrijft met zoveel liefde, dat kan je niet anders dan raken. Dit boek is echt een aanrader!

Jaap Scholten | Heer & Meester

Jaap Scholten | Kameraad Baron
Jaap Scholten op Wikipedia

flickr

zaterdag 17 mei 2008

Илья Бояшов | Путь Мури

Илья Бояшов – Путь Мури. Санкт-Петербург, Лимбус Пресс, 2007г., 226 pagina's
(Ilya Boyashov – Put’ Muri. Sankt-Peterburg, Limbus Press, 2007.)

Эта книга – занимательный роман-притча. Ее автора без натяжки можно назвать Кустурицей в прозе. На фоне приключений обыкновенного кота Мури, потерявшего во время войны в Боснии своих хозяев и теперь вольно гуляющего по всей Европе, решаются весьма серьезные вопросы. Кит рассекает океан, лангусты бредут вереницей по морскому дну, арабсний шейх на самолете без посадки облетает Землю, китаец идет по канату через пропасть... Есть ли цель у их пути, или ценен лишь сам путь? Будет ли путнику пристанище, или вечное скитание – удел всего живого?


Toen ik dit boek begon te lezen, was ik zelf onderweg met de veerboot van Borkum naar de Eemshaven. Een betere manier om dit kleine juweeltje te beginnen te lezen dan terwijl je zelf onderweg bent is er eigenlijk niet. Dat ik het boekje uitlas terwijl ik ziek in bed lag, daar moeten we het dan verder maar niet over hebben…

Je kunt het boekje op twee niveaus lezen: als een onderhoudend verhaal waarin met humor de reis van verschillende mensen en dieren over de wereld wordt verteld, of als een parabel, waarin je kunt zoeken naar de redenen waarom men ervoor kiest op reis te gaan, waarin de vraag wordt opgeworpen of het doel van de reis nu doorslaggevend is, of juist het onderweg zijn. Is het zelfs beter helemaal niet te reizen, of is het reizen juist noodzakelijk wil je een betere persoon worden?

De afloop van Muri’s reis door Europa is wellicht wat ongeloofwaardig, maar het past tegelijkertijd wel in het geheel van ongewone gebeurtenissen die Boyashov in zijn roman laat plaatsvinden.

Boyashov heeft voor dit boek de "Nationale Bestseller-2007" -prijs gekregen. Voor zover ik weet is zijn werk niet in het Nederlands vertaald.

Илья Бояшов | Кто не знает братца Кролика!
Илья Бояшов | Танкист, или "Белый тигр"
Илья Бояшов | Конунг

flickr

vrijdag 9 mei 2008

Martin Cruz Smith | Polar Star

Martin Cruz Smith – Polar Star. London, Pan Books, 1996, 470 pagina's. 1989 (1)

‘”Renko,” Volovoi read, as if familiarizing himself with a problem. “Chief investigator. Dismissed. Expelled from the Party. Psychiatric rehabilitation. You see, I have the same file as the captain has. Assigned to labour on the eastern section of the Russian Republic. Siberia.”’

Arkady Renko is exiled on Polar Star, a Soviet factory ship which trawls the freezing waters from Siberia from Alaska: current status seaman (second class), his movements shadowed by those who know his past.

Then Renko is given a chance to reclaim his freedom – by investigating a lonely and very mysterious death…


Over dit boek kan ik kort maar krachtig zijn: dit is een degelijke thriller-detetctive, die je tot het einde in zijn greep houdt en waarin het vooral heel vaak heel koud is. Het was een vreemd gevoel om over die polaire koude te lezen terwijl ik me op het warme strand op Borkum in het zonnetje koesterde. Maar, het was zeer zeker onderhoudende strandliteratuur!

Verder vond ik het interessant om te lezen wat voor uitwerking het vooruitzicht van een bezoek aan het “vrije Westen” (IJsland) op de bemanning van de Polar Star heeft en hoe de gevolgen van de perestrojka zelfs tot in de uithoeken van het Sovjetrijk doordringen.

Martin Cruz Smith | Wolves Eat Dogs
Martin Cruz Smith | Red Square
Martin Cruz Smith | Havana Bay
Martin Cruz Smith | Gorky Park

Martin Cruz Smith op Wikipedia (Engels)
Arkady Renko op Wikipedia (Engels)

flickr

dinsdag 6 mei 2008

Marente de Moor | De overtreder

Marente de Moor, De overtreder. Amsterdam, Querido, 2007.

In de winter van 1985 is korporaal Vitali Kirilov getuige van een vlucht uit de Sovjet-Unie: een ondergeschikte staat opeens aan de andere kant van de grens en verdwijnt op zijn ski’s de Finse bossen in. Het incident blijft Vitali achtervolgen in zijn dromen.
Acht jaar later, als de Sovjet-Unie niet meer bestaat en Vitali zelf voor het eerst naar het buitenland gaat, besluit hij de vluchteling te gaan zoeken. Ondergedompeld in het buitennissige Russische emigrantenleven van Amsterdam komt er lange tijd niets van zijn plannen, maar een laconieke Nederlandse haalt hem over samen de zoektocht voort te zetten. Dan brengt het toeval hem bij de onthutsende waarheid.

Marente de Moor (1972) is slaviste en woonde in de jaren negentig in Rusland. In Sint-Petersburg studeerde ze aan de theaterschool, werkte ze als verslaggever voor de plaatselijke omroep en als correspondent voor De Groene Amsterdammer. In 1999 publiceerde ze Petersburgse vertellingen, over haar ervaringen in Rusland. Na haar terugkeer in Nederland werkte ze als redacteur voor HP/De Tijd.


Op zich is dit een onderhoudend boek, zeker als je door ziekte nog beter in bed danwel binnen kunt blijven. Door dit boek te lezen kom je terecht in een andere wereld. Je opent de deur naar een bonte stoet van excentrieke, uitzinnige Russen, die allen om hun eigen reden al dan niet legaal in Amsterdam terecht zijn gekomen.

Toch kijk ik met gemengde gevoelens terug op dit boek. De beschrijving van de Amsterdamse wereld van de Russische emigranten is onderhoudend, maar neemt wel erg veel plaats in. Van het oorspronkelijke idee van Vitali om te zoeken naar de onder zijn ogen gedeserteerde soldaat hoor je lange tijd niets meer, totdat het er in de laatste dertig bladzijden toch nog van moet komen.

Verder stoorde het me soms dat er nogal eens alinea’s in het boek stonden waarin op zich interessante, maar voor mijn gevoel voor het verhaal niet ter zake doende feiten werden opgesomd. Dat neemt de vaart uit het verhaal. Ook vind ik niet alle gebruikte beelden even geslaagd. Het wordt soms te veel, die drang tot “mooischrijverij”, zoals Edith Koenders het in de Volkskrant noemde.

De voorkant van het boek is volgens mij wel zonder enige twijfel prachtig.

flickr

zaterdag 3 mei 2008

Zadie Smith | On Beauty

Zadie Smith – On Beauty. London, Penguin Books, 2006 (9). 2005.

WHY DO WE FALL IN LOVE WITH THE PEOPLE WE DO?
WHY DO WE VISIT OUR MISTAKES ON OUR CHILDREN?
WHAT MAKES LIFE TRULY BEAUTIFUL?

Set in New England mainly and London partly, On Beauty concerns a pair of feuding families – the Belseys and the Kipsses – and a clutch of doomed affairs. It puts low morals among high ideals and asks some searching questions about what life does to love. For the Belseys and the Kippses, the confusions – both personal and political – of our uncertain age are about to be brought close to home: right in the heart of the family.


Door een aansporing van .Fabio onder deze foto ben ik op het spoor gekomen van dit boek. De schrijfster was geen onbekende: een paar jaar terug had ik al met veel plezier haar debuut White Teeth gelezen.

In On Beauty voert Smit twee families op, waarvan het lot gewild of ongewild met elkaar verbonden raakt. Als lezer kom je terecht in een wervelwind aan personages en gebeurtenissen. Dat je het spoor niet bijster raakt, komt door de plezierige manier waarmee Smith schrijft. Vooral haar dialogen zijn meesterlijk, vind ik.

Uit eigen ervaring is gebleken dat dit boek heel goed gelezen kan worden door mensen die ziek, maar inmiddels aan de beterende hand zijn – de dosis humor in dit boek zou overigens ook niet-zieken goed doen!

Zadie Smith op Wikipedia (Engels)

flickr