Илья Бояшов | Конунг

Илья Бояшов - Конунг. Санкт-Петербург, Лимбус Пресс, 2008г. 272 страницы.
(Ilya Boyashov - Konung. Sankt-Peterburg, Limbus Press, 2008. 272 pagina's)

Этот роман лауреата премии «Национальный бестселлер» рассказывает историю молодого норвежского ярла Рюрика. Оказывается, еще до того, как он стал княжить на Руси, его жизнь была полна захватывающих приключений.
Бояшов – великолепный стилист. Смешивая историческую правду факта, певучую речь исландских саг и брутальную мифологию викингов, на выходе он получает текст, который простак прочтет как феерическую авантюру, а мудрец – как размышление о природе власти.


Volgens de tekst op de achterflap kan dit boek over de Vikinghoofdman Rurik worden gelezen als een sprookjesachtig avontuur, maar tegelijkertijd ook als een beschouwing over de aard van macht. Beide beweringen zijn juist.

Rurik bracht in de tweede helft van de negende eeuw het gebied rond het Ladogameer en Novgorod onder zijn bewind. Daarmee maakt deze vermoedelijke niet-Rus een belangrijk onderdeel uit van de geschiedenis van Rusland; Ruriks nakomelingen heersten drie eeuwen over het Kiëvse Rus’.

In dit boek geeft Boyashov een beschrijving van hoe hij zich Ruriks jonge jaren in een fjord in Noorwegen voorstelt. Je kunt het boekje inderdaad oppervlakkig als een sprookjesachtige beschrijving van die jeugd zien, waarin je leert over de verhouding tussen Vikingen onderling, hun rooftochten door Europa en de goden, mythen en sagen die het wereldbeeld en handelen van deze Vikingen bepalen.

Toch is er meer: Boyashov voert Rurik op als iemand die voorbestemd is grootse dingen te doen, die anders is dan de anderen. Hij verstaat de kunst van vechten en roven in perfectie, maar geeft desondanks de voorkeur aan een meer vreedzame benadering van de wereld om hem heen. Hij is bijvoorbeeld zo geïnteresseerd in stedenbouw, dat hij de stenen stad Constantinopel liever bewondert dan aanvalt. Ook later zijn er momenten waarin Boyashov benadrukt dat Rurik kiest voor geweldloosheid en redelijkheid. Op die momenten krijgt de roman een beetje het karakter van een parabel, die past in de traditie van Tolstoj’s latere verhalen.

Na een rooftocht door Europa laat Rurik zich niet meer verleiden tot andere rooftochten. Sterker nog, hij raakt bezeten van het idee dat hij het geheim van een betoverde berg bij de ingang van zijn fjord, waarvan nog nooit iemand levend is teruggekeerd, moet doorgronden. Heeft hij dat geheim eenmaal doorgrond, dan staat niets hem meer in de weg om te doen waartoe hij is voorbestemd: zich vestigen als heerser over het gebied van het Ladoga-meer.

Daarbij moet worden aangetekend dat de Russische geleerden het er niet eens over kunnen worden of Rurik nu uit Scandinavië afkomstig was of niet. De historicus Boyashov presenteert zijn beschrijving niet als dé juiste theorie, waardoor je het werk ook als een literaire roman kunt lezen. Een leesbare, grappig en wijze roman.

Илья Бояшов | Кто не знает братца Кролика!
Илья Бояшов | Танкист, или "Белый тигр"
Илья Бояшов | Путь Мури

flickr