Karel van het Reve | Met twee potten pindakaas naar Moskou

Karel van het Reve - Met twee potten pindakaas naar Moskou. Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1970, 142 pagina's.

Karel van het Reve, die zich die titel 'professor' aanmatigt, is een renegaat, iemand met een fanatieke, blinde haat tegen alles wat vooruitstrevend is, zoals dat vaak gebeurt met dat soort mensen (A.J. Koejemans, Pieter 't Hoen, Annie Romein-Verschoor, Frans Goedhart, Sal Tas). Hij werkt mee aan door de CIA gesubsidieerde bladen als Het Parool, De Volkskrant, de Haagse Post, Avenue, het Hollands Maandblad en het sinistere Tirade. Leidse studenten hebben al verscheidene malen geprotesteerd tegen het zelfs voor Leiden opmerkelijk lage peil van zijn 'colleges', die hij overigens vaak 'verhinderd' is te geven omdat hij op reis is voor de ook al door de CIA opgezette en gefinancierde zgn. 'Alexander Herzen-Stichting' - een 'organisatie' die zich bezig houdt met het uitventen van antisowjetliteratuur aan uitgevers en kranten. Het kaliber van zijn 'werk' blijkt wel het beste uit het feit dat het hogelijk geprezen wordt door De Telegraaf (Jacques Gans) en door het Philipsblad Accent (Jacques de Kadt). Zijn boek 'Met twee potten pindakaas naar Moskou' bevat 'reportages' uit en 'beschouwingen' over de Sovjet-Unie, oppervlakkig, lasterlijk (van het Reve gaat voor een bewuste leugen niet op zij) en zonder enig begrip voor wat in dat grote land gepresenteerd wordt op het gebied van onderwijs, literatuur, medische zorg, techniek en wetenschap en de vele andere dingen die daar, ondanks reusachtige moeilijkheden en gemaakte fouten, bereikt zijn.
Zelfs het pseudo-vooruitstrevende, maar in werkelijkheid trotskistische en zionistische Vrij Nederland was gedwongen bij monde van de historicus Jan Rogier toe te geven dat Karel van het Reve, net als zijn katholieke en homosexuele broer, 'met fascistoide drek overgoten' is. Zelfs een oerburgerlijk blad als de Vara-gids noemde hem 'iemand met gevaarlijke rechtse ideeën'. Het moet zeer bedenkelijk worden genoemd dat instellingen als het Prins Bernhard-Fonds en de Nederlandse Organisatie voor Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek de uitgave van dit soort 'literatuur' met geld van de Nederlandse belastingbetaler mogelijk maken. Verder ben ik van mening dat Artis moet blijven.

(Marcus Bakker in De Waarheid)


In deze bundel zijn stukken verzameld die Van het Reve schreef toen hij van augustus 1967 tot augustus 1968 als correspondent voor Het Parool in Moskou verbleef. Nu de Sovjet-Unie niet meer bestaat, leest deze bundel als een geschiedenisboek.

Al direct in het eerste stuk stond ik versteld. Van het Reve beschrijft daarin zijn reis naar de Sovjet-Unie. Hij legt die reis in zijn eigen auto af, via Scandinavië en Leningrad. Om de een of andere reden heb ik mij altijd voorgesteld dat het niet de bedoeling was dat een buitenlandse correspondent zo in zijn eentje door het land zou reizen. Je weet immers niet wat hij onderweg ziet en opschrijft. Tegelijkertijd realiseer ik me dat Van het Reve natuurlijk onderweg volop gecontroleerd zal zijn, ook al beschrijft hij dat niet in zijn stuk.

Zo was er eigenlijk in de meeste stukken steeds iets dat nieuw was. Eén van de stukken behandelt zijn contacten met dissidenten binnen de Sovjet-Unie. Het is een kort stuk, dat des te indrukwekkender is nu je als lezer weet dat Van het Reve een manuscript van Andrey Sakharov (Gedachten over vooruitgang, vreedzame coëxistentie en intellectuele vrijheid) het land uit heeft gesmokkeld.

Wat mij betreft hadden de vier stukken waarin Van het Reve de gebeurtenissen van het jaar 1917 vertelt wel achterwege mogen blijven. Dat heb ik te veel als een droge opsomming van namen en gebeurtenissen ervaren – op de enkele heerlijk ironische, knorrige opmerking van Van het Reve over het geloof der kameraden nagelaten natuurlijk.

Karel van het Reve | Literatuurwetenschap
K. van het Reve | Waarom Russisch leren?

Karel van het Reve op Wikipedia
Karel van het Reve

flickr