Jaap Scholten - Heer & Meester Berichten uit de voormalige Dubbelmonarchie. Amsterdam/Antwerpen, Contact, december 2008 (2), 335 pagina's. September 2008 (1).
Toen de schrijver van Heer & Meester een jaar na de val van de muur in Boedapest kwam, werd hij verliefd: op een vrouw, een stad en een land. Laag in de straten hing een doordringende bruinkooldamp, de brede boulevards waren gevuld met Trabantjes en de negentiende-eeuwse gevels zaten vol kogelgaten.
Jaren later gingen de schrijver en zijn vrouw terug en vervulden een gezamenlijke droom: ze kochten een bouwval in Boedapest en een boerderij in de van god verlaten zuidelijke heuvels en gingen het leven van weleer leiden: zomers op het land, 's winters in de stad.
In een heldere stijl en met oog voor detail verweeft Scholten het persoonlijke en het historische en schept hij een beeld van een veranderende samenleving en een verdwijnende wereld. Tegelijk verhaalt hij beeldend en bij vlagen hilarisch over hoe het is je te vestigen in een nieuw land.
Jaap Scholten woont al weer een hele tijd in Hongarije. In deze bundel columns, die eerder in NRC Handelsblad verschenen, beschrijft Scholten zijn ervaringen in het land van pálinka en paprika. Ook bezoekt hij streken in Slowakije en Roemenië waar sinds de grensverschuivingen na de Tweede Wereldoorlog grote Hongaarse minderheden wonen.
Uit wat ik hier tot nu toe heb besproken moge duidelijk zijn dat ik erg geïnteresseerd ben in wat ik noem emigrantenliteratuur, waarin Oost-Europeanen (vooral Russen) hun ervaringen beschrijven als zij emigreren naar West-Europa en Amerika. Ik vond dit boek zo interessant, omdat het nu juist eens gaat om een omgekeerde beweging, van west naar oost.
Via Scholtens ogen maak je kennis met het huidige Hongarije. Hij beschrijft de gevolgen van veertig jaar overheersing door Hongaarse en Russische communisten op de huidige samenleving, de tegenstelling tussen de stad (Boedapest) en het platteland, de corruptie, de medische zorg, Hongaarse vrouwen, zigeuners (bijvoorbeeld in wel vier stukken over een reis naar Roemenië om met leden van de Taraf de Haïdouks te spreken!) en ga zo maar door. Scholtens' 'inburgering', zoals dat hier wordt genoemd, loopt verder als een rode draad door het boek. Scholtens schaamt zich bijvoorbeeld niet om regelmatig te refereren aan zijn gebrekkige kennis van het Hongaars.
Scholtens' beschouwingen van hoe het leven ook kan zijn je als Nederlander een spiegel voor. Scholten beschrijft het land en de mensen die hij er ontmoet op een onderhoudende manier. Zijn taal is helder, de verhalen persoonlijk, vaak grappig, soms verbijsterend, altijd interessant en vooral ontzettend herkenbaar voor eenieder die wel eens langere tijd in Oost-Europa heeft gewoond. Dit boek is echter zeker ook een aanrader voor hen die niet 'bezeten' zijn van Oost-Europa!
Jaap Scholten op Wikipedia
Jaap Scholten | Kameraad Baron
Jaap Scholten | De wet van Spengler
flickr
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten