zondag 7 maart 2010

Michael Chabon | The Yiddish Policemen's Union

Michael Chabon - The Yiddish Policemen's Union. London, Fourth Estate, 2007 (2), 414 pagina's. 2007 (1).

For sixty years Jewish refugees and their descendants have prospered in the Federal District of Sitka, a 'temporary' safe haven created in the wake of revelations of the Holocaust and the shocking 1948 collapse of the fledgling state of Israel. Proud, grateful and longing to be American, the Jews of the Sitka District have created their own little world in the Alaskan panhandle, a vibrant, gritty, soulful and complex frontier city that moves to the Yiddish beat. Now, after sixty years of federal neglect, the District is set to revert to Alaskan control, and their dream is coming to an end: once again the tides of history threaten to sweep them up and carry them off into the unknown.

But homicide detective Meyer Landsman has enough problems without worrying about the upcoming Reversion. His life is a shambles, his marriage a wreck, his career a disaster. He and his half-Tlingit partner, Berko Shemets, can't catch a break in any of their outstanding cases. Landsman's new supervisor is the love of his life - and also his worst nightmare. And then someone's got the nerve to commit a murder in the flophouse he calls home. Out of habit, obligation and a half-cocked shot at redemption, he begins to investigate the killing of his neighbor, a former chess prodigy, and soon finds himself contending with all the powerful forces of faith, obsession, evil and salvation that are his heritage - and with the unfinished business of his marriage to Bina Gelbfish, the one person who understands his darkest fears.

At once a gripping whodunit, a love story, an homage to 1940s noir, and an exploration of the mysteries of exile and redemption, The Yiddish Policemen's Union is a novel only Michael Chabon could have written.


Net als Gentlemen of the Road las ik deze roman terwijl ik ziek in bed lag. In het eerste boek merk je duidelijk dat het eigenlijk als feuilleton is geschreven. The Yiddish Policemen's Union is duidelijk als roman bedoeld, als een spannende politieroman zoals die midden vorige eeuw in de Verenigde Staten werden geschreven. Beide boeken nemen je uit je ziekbed mee in een duizelingwekkend andere wereld.

Ik ben erg positief over The Yiddish Policemen’s Union. Chabon heeft voor deze roman een alternatieve loop van de geschiedenis verzonnen. In Alaska is een soort Joodse kolonie (Sitka) gesticht, die na een bestaan van zestig jaar over twee maanden weer aan de Verenigde Staten zal worden teruggegeven. Chabon schildert de onzekerheid over de nabije toekomst van Sitka’s inwoners met wrange, maar heel aanstekelijke humor. De situatie deed me denken aan de teruggave van Hong Kong aan China op 1 juli 1997. Daar zal de vraag of het wijs is om te blijven na de machtsoverdracht ook door ieders hoofd hebben gespookt.

Het is niet alleen het vlot en spannend geschreven plot dat me aanspreekt, maar ook de personages, die natuurlijk allen over kleurrijke eigenaardigheden beschikken. Vooral de belangrijkste hoofdpersoon, Landsman, voldoet aan het cliché van de wat aan lager wal geraakte detective. De beschrijvingen van de Joodse onderwereld in Sitka zijn meesterlijk. Wat een personages heeft Chabon hier verzonnen, en wat heeft hij een heerlijk gevoel voor hoe hij hen met humor kan beschrijven!

Chabons taal spreekt me verder ook enorm aan - het loopt overal als een trein, elk woord staat op de juiste plaats, je kijkt niet vreemd op van de vergelijkingen die hij gebruikt, vaak zijn ze zelf prachtig. Het meest echter sprak Chabons gebruik van het Jiddisch en benamingen me aan. De benamingen verwijzen naar eerdere Russische aanwezigheid in het gebied waar Sitka ligt. Dat maakt deze roman tot een waar feest. Ik hoop dat daarvan ook in de Nederlandse vertaling (De Jiddische Politiebond) iets is overgebleven, want deze roman is echt de moeite van het lezen waard.

Michael Chabon | The Final Solution
Michael Chabon | Werewolves in Their Youth
Michael Chabon | Gentlemen of the Road
Michael Chabon | Wonder Boys

Michael Chabon op Wikipedia (Engels)
The Yiddish Policemen's Union op Wikipedia (Engels)

flickr

woensdag 3 maart 2010

Henning Mankell | De gekwelde man

Henning Mankell - De gekwelde man. Breda, De Geus, 2010, 603 pagina's. Oorspronkelijke Zweedse titel: Den orolige mannen, vertaald door Janny Middelbeek-Oortgiesen. 2009 (Zweeds, 1).

Håkan von Enke, een gepensioneerde marineofficier, verdwijnt tijdens zijn ochtendwandeling in een bos nabij Stockholm. Voor Kurt Wallander wordt dit een hoogstpersoonlijke kwestie aangezien Von Enke de schoonvader is van zijn dochter Linda. Terwijl Wallander zich het hoofd breekt over de toedracht, beseft hij dat hij een gigantisch geheim op het spoor is dat betrekking heeft op de volledige naoorlogse geschiedenis van Zweden. Dan verschijnt er in zijn persoonlijk leven een nog veel donkerder wolk aan de horizon.


Eindelijk was het moment daar: het allerlaatste deel van de Kurt Wallander-reeks zou 15 februari 2010 verschijnen. Mijn passie voor Kurt Wallander heb ik te danken aan een vriendin, die mij min of meer tot een kennismaking met deze brommerige Zweedse detective heeft gedwongen. Ook deze keer liet ze me niet in de steek: een dag voor ik de griep kreeg, bracht ze me haar inmiddels uitgelezen exemplaar. Daarom heb ik begin deze week de uren waarin ik niet sliep doorgebracht met de allerlaatste Kurt. Ze had het niet beter kunnen timen!

Het was een dubbel gevoel, want aan de ene kant was ik blij dat er eindelijk weer een echte roman met Kurt Wallander in de hoofdrol was verschenen. Ook was ik blij dat het plot als altijd goed in elkaar zat. Een plot dat me bij de les hield, ondanks mijn grieperige gevoel. Aan de andere kant was er steeds het gevoel dat het einde van het boek, de serie en wellicht van Kurt Wallander naderde met iedere omgeslagen bladzijde.

Je kunt in alles merken dat Mankell in deze laatste roman de losse eindjes heeft willen opruimen. Zo keren er personages uit Wallanders verleden terug en leren we hoe het volgens Mankell met Wallander en die andere personages 'afloopt'. Daarover ga ik hier niet te veel zeggen, want dat zou het lezen van deze vuistdikke roman maar verpesten. Wel is duidelijk dat er geen weg terug is - daarvoor is de laatste zin van deze roman te vastberaden. Mijn advies: ga er goed voor zitten en geniet van deze laatste 'aflevering'. Daarna rest er slechts één optie: opnieuw beginnen met deze prachtige serie!

Henning Mankell | Het graf
Henning Mankell | Labyrint
Henning Mankell | De Chinees
Henning Mankell | Kennedy's brein
Henning Mankell | Italiaanse schoenen
Henning Mankell | Depths

Henning Mankell op Wikipedia (Engels)

flickr

maandag 1 maart 2010

Андрей Курков | Тонкая математика страсти

Андрей Курков - Тонкая математика страсти. Харьков, Фолио, 2007, 286 страниц
(Andrey Kurkov - Tonkaya matematika strasti. Kharkov, Folio, 2007, 286 bladzijden)

При всем разнообразии сюжетов произведения А. Куркова объединяет страстная мечта героев обрести любовь. Поиск любви - главная движущая сила сюжета и романа "Любимая песня космополита", и всех восьми рассказов, вошедших в предлагаемую читателю книгу.

Реальное и ирреальное, философия и жизненная правда, размеренный ход событий и неожиданные повороты сюжета удивительно соединились в произведениях Куркова, и это удерживает читателя в напряжении от первой до последней страницы.


Deze bundel van Kurkov, die nog niet in het Nederlands is vertaald, bevat een korte roman (of novelle) en acht korte verhalen. De Oekraïense uitgever ziet de zoektocht naar liefde als een rode draad in deze bundel. Het is inderdaad zo dat de meeste hoofdpersonen hunkeren naar liefde, op hun eigen manier.

Voor mij is de rode draad van deze bundel echter eerder de absurdistische benadering van de verhalen. Dat doet Kurkov niet voor het eerst, ook in de eerdere romans die ik van hem las maakte hij gebruik van absurdisme. Normaal houd ik daar niet zo van, maar in Kurkovs romans stoort het me niet. Het doet me zo nu en dan zelfs denken aan illustere voorgangers als Gogol en Bulgakov.

In de novelle waarmee de bundel opent, Любимая песня космополита (Lyubimaya pesnya kosmopolita) is sprake van een stad waar alle militairen die een 'heldendaad' hebben begaan van een welverdiende vakantie kunnen genieten. Zo kan het gebeuren dat voormalige vijandelijke groeperingen ineens samen langs het strand lopen. Na de vakantie moeten ze onherroepelijk terug naar het slagveld.

Een ander absurd element is de permanente aanwezigheid van generaal Kazmo, die permanent in de niet nader genoemde badplaats mag verblijven. Hij biedt zijn diensten aan verschillende vechtende partijen aan, soms ook aan partijen die tegen elkaar vechten, waardoor zo’n conflict eigenlijk een soort schaakpartij van generaal Kazmo tegen zichzelf wordt. Daarmee wordt het gewapende conflict zelf eigenlijk iets absurds, iets zinloos.

Het ontroerendst vond ik het korte verhaal Не надо бояться высоты (Ne nado boyat’sya vysoty). Daarin beschrijft Kurkov hoe een nieuw telecombedrijf in Kiev zijn goedkope diensten aanbiedt vanuit speciale telefooncellen. Bijzonder is, dat je vanuit zo’n cel ook goedkoop naar het hiernamaals kunt bellen. De hoofdpersoon in dit verhaal heeft zijn geliefde verloren en ziet hierin de mogelijkheid om het gemis wat te verzachten. Hartbrekend!

Андрей Курков | Последняя любовь президента
Андрей Курков | Закон улитки
Андрей Курков | Пикник на льду

Andrey Kurkov op Wikipedia

flickr

zaterdag 20 februari 2010

Tommy Wieringa | Alles over Tristan

Tommy Wieringa - Alles over Tristan. Amsterdam, De Bezige Bij, 2002, 160 pagina's.

Bijna twintig jaar na de dood van de jonge, visionaire dichter Viktor Tristan is er ondanks zijn voortdurende populariteit nog altijd geen biografie over hem. Jakob Keller, universitair docent en bewonderaar van Tristan, neemt de taak op zich het weinige wat over de dichter bekend is aaneen te smeden tot een waardig monument. In de havenstad Mercedal zoekt hij contact met Tristans vroegere vrienden, die hun dagen slijten op het terras van café Colonial. Maar bijna niemand blijkt openhartig te willen praten over wat zich destijds heeft afgespeeld.
De briljante dichter blijft de biograaf ontglippen; hoe meer Jakob Keller ontdekt over diens leven, hoe vaster hij zelf ingesponnen raakt in Tristans web van oude leugens en geheimen. En wanneer Keller uiteindelijk zijn moeizame zoektocht voltooit, zal ook zijn eigen leven nooit meer hetzelfde zijn.
Alles over Tristan is een meeslepende vertelling over de menselijke zucht naar mythes en de behoefte die te ontrafelen.


Stelde Wieringa me vorig jaar met zijn Caesarion enginszins teleur, met deze kleine roman heeft me diep geraakt. Hier bewijst hij dat hij met een veel kleiner aantal woorden, beelden en een wisselend perspectief een groots verhaal kan vertellen.

De roman houdt je in zijn greep, want de biograaf ontdekt gaandeweg steeds meer van het grote geheim dat het leven van zijn onderwerp, de dichter Tristan, heeft bepaald. Dat hij zelf voor het eerst in lange tijd weer verliefd wordt en dat hij door die liefde verbonden raakt met het leven van zijn onderwerp, maakt het allemaal nog spannender. Een heel fraai werkje, dat het verdiend gelezen te worden!

Tommy Wieringa | Ga niet naar zee
Tommy Wieringa | Caesarion
Tommy Wieringa | Ik was nooit in Isfahaan

Tommy Wieringa op Wikipedia
Tommy Wieringa

flickr

donderdag 18 februari 2010

Herta Müller | Niederungen

Herta Müller - Niederungen. Reinbek bei Hamburg, Rowohlt Taschenbuchverlag, Dezember 1993, 142 pagina's. 1984 (1).

Herta Müller erzählt vom Leben im "schwäbischen" Banat, von einer freudlosen Kindheit in einem Dorf voller Schrecknisse. Und doch ist diese Zertrümmerung des ländischen Familienidylls nicht selten auch höchst komisch. Das Grauenhafte und das Groteske liegen in diesen Erzählungen stets dicht beieinander.


Ik probeer zo min mogelijk te stoppen met het lezen van een boek als het tegenvalt. De afgelopen vier dagen heb ik echter, ook al had ik voldoende tijd om te lezen, geen bladzijde verder gelezen in deze verhalen van de winnares van de Nobelprijs voor Literatuur 2009. Na vijfentwintig bladzijden aanmodderen met natuurbeschrijvingen en familierelaties in het Duits heb ik besloten mezelf niet langer te kwellen met dit in het Duits voor mij totaal ontoegankelijke boek. Misschien moet ik het ooit maar eens in een Nederlanse vertaling proberen.

Herta Müller | Heute wär ich mir lieber nicht begegenet

Herta Müller op Wikipedia

flickr

zondag 14 februari 2010

Bert Natter | Begeerte heeft ons aangeraakt

Bert Natter - Begeerte heeft ons aangeraakt. Amsterdam, Thomas Rap, 2008, 271 pagina's.

Bij de vuurwerkramp in Enschede verliest Lucas Hunthgburth zijn beste vriend. Alleen zijn werk als conservator Oude Muziekinstrumenten brengt hem enige verlichting in de jaren van duisternis die daarop volgen.
Door een telefoontje van iemand die hem een zeldzaam zeventiende-eeuws klavecimbel wil laten zien, belandt de bijna veertigjarige Lucas in een klein Gronings gehucht. Daar trekt een stoet merkwaardige dorpsbewoners aan hem voorbij, bezoekt hij een plattelandskermis, is hij getuige van een bizarre begrafenis en zit hij aan bij een diner dat volledig uit de hand loopt.
Maar vooral komt Lucas Hunthgburth in het dorpje in aanraking met een uiterst begaafde en begeerlijke klaveciniste, die de wonderbaarlijkste muziek maakt die hij ooit heeft gehoord. Een verzengende liefde bloeit op.


Natter won met deze roman de Selexyz Debuutprijs 2009. Dat heeft me wat verbaasd, omdat ik het moeilijk heb gehad met deze roman. Natter heeft een stel heel wonderlijke personages bij elkaar gebracht. Ze zijn echter zo eigenaardig, dat ik het soms erg moeilijk vond om mee te gaan met hun eigenaardigheid. Ook had ik soms moeite om de verschillende personages uit elkaar te houden.

Een belangrijk motief in deze roman is de vuurwerkramp in Enschede, en de dood van Hunthgburths beste vriend bij deze ramp. Voor mij was het voor eerst dat ik over deze ramp in fictievorm las. Interessant dus. Toch bleef ik bij deze verhaallijn ook met een ontevreden gevoel achter, omdat ik de indruk had dat het motief te weinig plek krijgt om uitgewerkt te worden. Dat komt denk ik doordat er ook nog een 'raar gezin' en een 'meeslepende liefde' moest worden beschreven, naast allerlei oude liefdes. Wellicht was de roman voor mij beter te verteren geweest als Natter zich op één van deze onderwerpen had geconcentreerd.

Begeerte heeft ons aangeraakt
Bert Natter op Wikipedia

flickr

woensdag 10 februari 2010

Sarah Waters | The Little Stranger

Sarah Waters - The Little Stranger. London, Virago, 2009, 499 pagina's.

In a dusty post-war summer in rural Warwickshire, a doctor is called to a patient at lonely Hundreds Hall. Home to the Ayres family for over two centuries, the Georgian house, once grand and handsome, is now in decline, its masonry crumbling, its gardens choked with weeds, the clock in its stable yard permanently fixed at twenty to nine. Its owners - mother, son and daughter - are struggling to keep pace with a changing society, as well as with conflicts of their own.

But are the Ayreses haunted by something more sinister than a dying way of life?

Prepare yourself. From this wonderful writer who continues to astonish us, now comes a chilling ghost story.


Van Sarah Waters las ik eerder al The Night Watch. Die roman speelde ook direct na de Tweede Wereldoorlog en heeft diepe indruk op me gemaakt. Daarom had ik hoge verwachtingen van deze roman. De tijd waarin de roman speelt is echter wel de enige overeenkomst tussen deze twee romans.

The Little Stranger is geschreven als een spookroman. Dat is direct ook mijn punt van kritiek: de roman is bedoeld als spookroman, maar het wordt op geen enkel moment echt eng. Ik heb het boek daarom maar gelezen als een soort maatschappijgeschiedenis. Waters beschrijft de maatschappelijke veranderingen in Engeland die direct na de Tweede Wereldoorlog plaatsvinden prachtig. Ze doet dit met behulp van een adellijk gezin, dat zijn wereld af ziet brokkelen, en een dorpsdokter die uit een arm gezin komt, die juist meer mogelijkheden krijgt dankzij de veranderende maatschappij.

The Little Stranger mag dan wel niet eng zijn, maar het is wel zo geschreven dat je graag wilt weten hoe het afloopt. De roman houdt je dus bezig tot het einde. Het is kortom zeker de moeite van het lezen waard!

Sarah Waters (Engels)
Sarah Waters op Wikipedia

flickr