Richard Powers - Three Farmers on Their Way to a Dance. London, Penguin Books, 1989, 352 pagina's. 1985 (1)
On 1 May 1914 three young German farmers paused, dressed up for a dance, to pose for photographer Augustus Sander.
But as Adolphe, Peter and Hubert resume their way to the dance of the Great War, two prints of that frozen moment survive, to reappear across the abyss of the century in a Chicago attic and a Detroit archive. And two young Americans explore separate avenues back in time to link unexpectedly with Henry Ford, Sarah Bernhardt and, finally, the three farmers themselves in a complex, interwoven dance of history...
Het uitgangspunt van dit boek is een foto die vlak voor de Eerste Wereldoorlog is genomen in de buurt van Keulen door de fotograaf August Sander. Op de foto zien we drie jongemannen die tiptop gekleed poseren voor de fotograaf. Er is niets bekend over de geportretteerde mannen. Powers geeft de mannen een naam en beschrijft het mogelijke verloop van hun levens. Die beschrijving, de eerste verhaallijn, concentreert zich vooral op de Eerste Wereldoorlog.
Tegelijkertijd speelt dit boek in de jaren 1980. Een Amerikaans personage, Peter Mays, raakt gefascineerd door deze foto als hij het ziet in een museum in Detroit. Hij probeert vanuit zijn heden de geschiedenis van de foto, de fotograaf en de onderwerpen te achterhalen. Bij die zoektocht, de tweede verhaallijn, ontdekt Mays dat hij niet de volledige geschiedenis van zijn familie kent.
De derde verhaallijn van dit boek is vooral beschouwend. Een naamloze alwetende verteller – waarin sommige lezers de auteur willen zien – voegt hoofdstukken toe waarin de revolutionaire technische ontwikkelingen van het begin van de twintigste eeuw worden behandeld. Hij behandelt vooral de positieve kanten van die ontwikkelingen zoals de versnelling van het productieproces dankzij de lopende band in de autofabrieken van Ford of het toegankelijk worden van fotografie voor de grote massa’s. Wat de negatieve gevolgen van die ontwikkelingen zijn – bijvoorbeeld de vergroting van de schaal waarop je oorlog kunt voeren – lees je in de eerste twee verhaallijnen.
De constructie van deze roman is erg knap. In het begin van de roman vroeg ik me af hoe die drie verhaallijnen ooit bij elkaar zouden kunnen komen, maar het is Powers gelukt en wel op een overtuigende manier. De beschouwende hoofdstukken vond ik soms wat droog, maar dat zal eerder komen doordat ik doordat ik half ziek was soms wat moeite had om te concentreren. Aardige bijkomstigheid is dat één van de personages op de foto van oorsprong uit Maastricht komt, waardoor er in deze Amerikaanse roman zowel Duitse als Nederlandse woorden worden gebruikt.
Het boek verscheen voor het eerst in 1985, vlak voor een nieuwe technologische revolutie, waarvan de impact toen nog niet voorspeld konden worden. Van deze laatste revolutie profiteren wij iedere dag: we kunnen informatie opzoeken op internet, er een mening publiceren of een foto tentoonstellen. Toch is niet alles veranderd: op de fotosite Flickr wordt dagelijks gespeculeerd over 'het verhaal achter de foto'.
Dit is niet een roman die je 'even' op een middag leest, maar het is een goede roman, interessant voor lezers die zich ook bezighouden met fotografie.
Richard Powers | The Echo Maker
Richard Powers op Wikipedia (Engels)
zaterdag 30 mei 2009
zaterdag 23 mei 2009
Julia Franck | Die Mittagsfrau
Julia Franck – Die Mittagsfrau. Frankfurt am Main, S. Fischer Verlag, Dezember 2007 (9), 430 pagina’s. 2007 (1).
1945. Flucht aus Stettin in Richtung Westen. Ein kleiner Bahnhof irgendwo in Vorpommern. Helene hat ihren siebenjährigen Sohn durch die schwere Kriegsjahre gebracht. Nun, wo alles überstanden, alles möglich scheint, lässt sie ihn allein am Bahnsteig zurück und kehrt nie wieder. Julia Franck erzählt das Leben einer Frau in einer dramatischen Zeit – und schafft zugleich einen großen Familienroman und ein eindringliches Zeitepos.
We schrijven het jaar 1945, direct na de Tweede Wereldoorlog. In twintig bladzijden beschrijft Franck het leven van een zevenjarig jongetje, Peter, dat met zijn moeder, Helene Würsich, de oorlog heeft overleefd. Het einde van de proloog is verwarrend: het jongetje zit urenlang op een bankje met zijn koffer te wachten op zijn moeder, die hem heeft gezegd dat ze zal proberen kaartjes te kopen voor een volgende trein. Langzamerhand dringt het tot je door: moeder komt niet terug.
Je verwacht een hartverscheurende roman, geschreven vanuit het perspectief van dit in de steek gelaten kind. Wat je krijgt is een eveneens hartverscheurende roman, waarin vanuit het perspectief van de moeder wordt uitgelegd hoe het zo heeft kunnen komen. Dat ga ik hier niet navertellen, dat moeten jullie zelf maar lezen.
Het knappe van dit boek is dat het begint met die onbegrijpelijke daad en dat het vervolgt met de voorgeschiedenis, zonder dat daarbij geoordeeld of veroordeeld wordt. Dat volgt pas in de epiloog, die weer geschreven is vanuit het perspectief van de zoon. Deze manier van beschrijven zorgt dat je geen partij kiest, sterker nog, dat je zelfs een beetje sympathie voor de moeder voelt, die als een tragische heldin, verdoemd tot lijden, uit de bladzijden opdoemt. Het draait om het noodlot, zoals Pauline de Bok het in haar recensie van dit boek noemt.
Pas nadat ik het boek uit had, las ik in bovengenoemde recensie dat de vader van Julia Franck zelf in zijn jeugd in de steek is gelaten door zijn moeder. Dat maakt dit boek met terugwerkende kracht extra wrang. Toch leest het boek ondanks dat zware thema prettig, als een familieroman. Probeert het eens, deze zomer!
De Nederlandse vertaling van dit boek heet De middagvrouw. Het is verschenen bij de Wereldbibliotheek.
Julia Franck [ed.] | Grenzübergänge
Julia Franck op Wikipedia (Duits)
flickr
1945. Flucht aus Stettin in Richtung Westen. Ein kleiner Bahnhof irgendwo in Vorpommern. Helene hat ihren siebenjährigen Sohn durch die schwere Kriegsjahre gebracht. Nun, wo alles überstanden, alles möglich scheint, lässt sie ihn allein am Bahnsteig zurück und kehrt nie wieder. Julia Franck erzählt das Leben einer Frau in einer dramatischen Zeit – und schafft zugleich einen großen Familienroman und ein eindringliches Zeitepos.
We schrijven het jaar 1945, direct na de Tweede Wereldoorlog. In twintig bladzijden beschrijft Franck het leven van een zevenjarig jongetje, Peter, dat met zijn moeder, Helene Würsich, de oorlog heeft overleefd. Het einde van de proloog is verwarrend: het jongetje zit urenlang op een bankje met zijn koffer te wachten op zijn moeder, die hem heeft gezegd dat ze zal proberen kaartjes te kopen voor een volgende trein. Langzamerhand dringt het tot je door: moeder komt niet terug.
Je verwacht een hartverscheurende roman, geschreven vanuit het perspectief van dit in de steek gelaten kind. Wat je krijgt is een eveneens hartverscheurende roman, waarin vanuit het perspectief van de moeder wordt uitgelegd hoe het zo heeft kunnen komen. Dat ga ik hier niet navertellen, dat moeten jullie zelf maar lezen.
Het knappe van dit boek is dat het begint met die onbegrijpelijke daad en dat het vervolgt met de voorgeschiedenis, zonder dat daarbij geoordeeld of veroordeeld wordt. Dat volgt pas in de epiloog, die weer geschreven is vanuit het perspectief van de zoon. Deze manier van beschrijven zorgt dat je geen partij kiest, sterker nog, dat je zelfs een beetje sympathie voor de moeder voelt, die als een tragische heldin, verdoemd tot lijden, uit de bladzijden opdoemt. Het draait om het noodlot, zoals Pauline de Bok het in haar recensie van dit boek noemt.
Pas nadat ik het boek uit had, las ik in bovengenoemde recensie dat de vader van Julia Franck zelf in zijn jeugd in de steek is gelaten door zijn moeder. Dat maakt dit boek met terugwerkende kracht extra wrang. Toch leest het boek ondanks dat zware thema prettig, als een familieroman. Probeert het eens, deze zomer!
De Nederlandse vertaling van dit boek heet De middagvrouw. Het is verschenen bij de Wereldbibliotheek.
Julia Franck [ed.] | Grenzübergänge
Julia Franck op Wikipedia (Duits)
flickr
woensdag 13 mei 2009
Geert Mak | De engel van Amsterdam
Geert Mak – De engel van Amsterdam. Amsterdam, Eldorado, 2007 (29), 308 pagina’s. 1993 (1).
Veel personen bevolken de verhalen in deze kroniek van Amsterdam, maar er is slechts één hoofdpersoon: de stad zelf. De engel van Amsterdam is de anatomie van een moderne stad, van het alledaagse leven, de uiterlijke vormen, maar ook van de magie, de rituelen, de vergeten wereld achter en onder het hedendaagse Amsterdam.
De beschrijving op de achterflap belooft niets te veel: in de stukken die in De engel van Amsterdam zijn verzameld, speelt de stad Amsterdam inderdaad de hoofdrol. Geert Mak beschrijft in het eerste stuk de geschiedenis van het huis waar hij woont. Omdat dat huis eeuwenoud is, is dit een mooie kapstok om eerst de geschiedenis van de stad Amsterdam te beschrijven.
Daarnaast wordt ieder volgend stuk bevolkt door een andere groep bewoners van de stad: daklozen, kunstzinnige types, gelovigen of mensen die dringend hulp nodig hebben. Zo gaat Mak mee met een medewerker van de GGD, die probeert hulp te verlenen aan mensen die vervuilen, of dwangmatig spullen verzamelen. Of hij beschrijft hoe hij met een groepje daklozen de nacht op straat doorbrengt.
Deze druk bevat een extra hoofdstuk, waarin Mak tien jaar na het verschijnen van de eerste druk het Amsterdam van 2002 beschrijft. Hij gaat daarbij na of de voorspellingen die eerder zijn gedaan uitgekomen zijn, bijvoorbeeld of er inmiddels inderdaad getto’s zijn ontstaan in de stad.
Dit boek biedt een heel gevarieerde blik op de stad Amsterdam. Mak brengt in zijn stukken historische, politieke en sociologische feiten en persoonlijke observaties samen. Dat doet hij op een manier die bijzonder prettig leest – ook als je niet in Amsterdam woont.
Geert Mak
flickr
Veel personen bevolken de verhalen in deze kroniek van Amsterdam, maar er is slechts één hoofdpersoon: de stad zelf. De engel van Amsterdam is de anatomie van een moderne stad, van het alledaagse leven, de uiterlijke vormen, maar ook van de magie, de rituelen, de vergeten wereld achter en onder het hedendaagse Amsterdam.
De beschrijving op de achterflap belooft niets te veel: in de stukken die in De engel van Amsterdam zijn verzameld, speelt de stad Amsterdam inderdaad de hoofdrol. Geert Mak beschrijft in het eerste stuk de geschiedenis van het huis waar hij woont. Omdat dat huis eeuwenoud is, is dit een mooie kapstok om eerst de geschiedenis van de stad Amsterdam te beschrijven.
Daarnaast wordt ieder volgend stuk bevolkt door een andere groep bewoners van de stad: daklozen, kunstzinnige types, gelovigen of mensen die dringend hulp nodig hebben. Zo gaat Mak mee met een medewerker van de GGD, die probeert hulp te verlenen aan mensen die vervuilen, of dwangmatig spullen verzamelen. Of hij beschrijft hoe hij met een groepje daklozen de nacht op straat doorbrengt.
Deze druk bevat een extra hoofdstuk, waarin Mak tien jaar na het verschijnen van de eerste druk het Amsterdam van 2002 beschrijft. Hij gaat daarbij na of de voorspellingen die eerder zijn gedaan uitgekomen zijn, bijvoorbeeld of er inmiddels inderdaad getto’s zijn ontstaan in de stad.
Dit boek biedt een heel gevarieerde blik op de stad Amsterdam. Mak brengt in zijn stukken historische, politieke en sociologische feiten en persoonlijke observaties samen. Dat doet hij op een manier die bijzonder prettig leest – ook als je niet in Amsterdam woont.
Geert Mak
flickr
donderdag 7 mei 2009
Amos Tutuola | The Palm-Wine Drinkard
Amos Tutuola - The Palm-Wine Drinkard and his dead Palm-Wine Tapster in the Deads' Town. London, Faber & Faber, 1962 (3), 125 pagina's. 1952 (1).
Deze roman beschrijft de zoektocht van de naamloze hoofdpersoon naar zijn palmwijntapper. Deze palmwijntapper is overleden, en na zijn dood blijkt dat niemand de kunst van het palmwijn tappen zo goed verstaat als hij. Omdat de palmwijntapper overleden is, moet de hoofdpersoon op zoek naar de Stad van de Doden.
De precieze locatie van deze Stad van de Doden is niet bekend en de zoektocht duurt jaren. Dat geeft Tutuola de tijd om een groot aantal verschillende sprookjesachtige verhalen te beschrijven. Daarbij gaat het natuurlijk om waarden als goed en kwaad of het overschrijden van de grens met het rijk van de doden.
Tutuola was een Nigeriaanse schrijver, die geboren werd in een Yurobi-gezin. Hij heeft niet lang naar school gegaan. Zijn boeken schreef hij niet in zijn moedertaal, maar in het Engels. Dat heeft tot gevolg dat er nogal wat fouten in het Engels staan. Gecombineerd met de manier van schrijven, die kinderlijk aandoet, ging het boekje me een beetje tegen staan. Dat maakt dat ik minder oog kreeg voor het mooie van de verhalen van de Yurobi-stam en de overeenkomsten die er zijn met West-Europese sprookjes.
Amos Tutuola op Wikipedia (Engels)
flickr
Deze roman beschrijft de zoektocht van de naamloze hoofdpersoon naar zijn palmwijntapper. Deze palmwijntapper is overleden, en na zijn dood blijkt dat niemand de kunst van het palmwijn tappen zo goed verstaat als hij. Omdat de palmwijntapper overleden is, moet de hoofdpersoon op zoek naar de Stad van de Doden.
De precieze locatie van deze Stad van de Doden is niet bekend en de zoektocht duurt jaren. Dat geeft Tutuola de tijd om een groot aantal verschillende sprookjesachtige verhalen te beschrijven. Daarbij gaat het natuurlijk om waarden als goed en kwaad of het overschrijden van de grens met het rijk van de doden.
Tutuola was een Nigeriaanse schrijver, die geboren werd in een Yurobi-gezin. Hij heeft niet lang naar school gegaan. Zijn boeken schreef hij niet in zijn moedertaal, maar in het Engels. Dat heeft tot gevolg dat er nogal wat fouten in het Engels staan. Gecombineerd met de manier van schrijven, die kinderlijk aandoet, ging het boekje me een beetje tegen staan. Dat maakt dat ik minder oog kreeg voor het mooie van de verhalen van de Yurobi-stam en de overeenkomsten die er zijn met West-Europese sprookjes.
Amos Tutuola op Wikipedia (Engels)
flickr
zondag 3 mei 2009
K. van het Reve | Waarom Russisch leren?
K. van het Reve – Waarom Russisch leren? Voordracht in het kader van de Alexander Hegiuslezing 1991 door Prof. dr. Karel van het Reve. Raalte, Uitgeverij Langhout & De Vries, 1991, 46 pagina's.
Na het lezen van Waterdrinkers Kaviaar en ander leed, waarin het overlijden van Van het Reve in 1999 wordt herdacht, had ik de behoefte iets van de man zelf te lezen. Het werd als eerste deze voordracht, die op 31 mei 1991 in Deventer is gehouden.
Helaas heb ik nooit de gelegenheid gehad om Van het Reve in levende lijve te horen spreken. Toen ik begon aan mijn studie Russisch in 1991 sprak Van het Reve nog maar weinig in het openbaar. Daarom was het juist deze lezing die mijn aandacht trok bij het doorbladeren van de lange lijst publicaties die in het bezit zijn van de bibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen.
Van het Reve’s stem en intonatie zijn door de veelvuldige optredens in de media meer dan bekend, waardoor het bij het lezen toch was alsof ik hem de lezing zelf hoorde uitspreken. Verder vond ik het een genot om Van het Reve op een luchtige manier een aantal grammaticale bijzonderheden van het Russisch te zien behandelen als hij beschrijft wat voor hem persoonlijk het nut van zijn studie van het Russisch is geweest.
Het lezen van de voordracht was verder een geruststelling voor mij: Van het Reve’s conclusie is dat het geen tijdsverspilling is om nutteloze zaken als het Russisch te leren. Juist het niet leren van die zaken, terwijl ze wel worden aangeboden is tijdsverspilling.
Karel van het Reve | Literatuurwetenschap
K. van het Reve | Met twee potten pindakaas naar Moskou
Karel van het Reve op Wikipedia
Karel van het Reve
flickr
Na het lezen van Waterdrinkers Kaviaar en ander leed, waarin het overlijden van Van het Reve in 1999 wordt herdacht, had ik de behoefte iets van de man zelf te lezen. Het werd als eerste deze voordracht, die op 31 mei 1991 in Deventer is gehouden.
Helaas heb ik nooit de gelegenheid gehad om Van het Reve in levende lijve te horen spreken. Toen ik begon aan mijn studie Russisch in 1991 sprak Van het Reve nog maar weinig in het openbaar. Daarom was het juist deze lezing die mijn aandacht trok bij het doorbladeren van de lange lijst publicaties die in het bezit zijn van de bibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen.
Van het Reve’s stem en intonatie zijn door de veelvuldige optredens in de media meer dan bekend, waardoor het bij het lezen toch was alsof ik hem de lezing zelf hoorde uitspreken. Verder vond ik het een genot om Van het Reve op een luchtige manier een aantal grammaticale bijzonderheden van het Russisch te zien behandelen als hij beschrijft wat voor hem persoonlijk het nut van zijn studie van het Russisch is geweest.
Het lezen van de voordracht was verder een geruststelling voor mij: Van het Reve’s conclusie is dat het geen tijdsverspilling is om nutteloze zaken als het Russisch te leren. Juist het niet leren van die zaken, terwijl ze wel worden aangeboden is tijdsverspilling.
Karel van het Reve | Literatuurwetenschap
K. van het Reve | Met twee potten pindakaas naar Moskou
Karel van het Reve op Wikipedia
Karel van het Reve
flickr
Василий Аксенов | Москва Ква-Ква
Василий Аксенов – Москва Ква-Ква. Москва, Эксмо, 2007г., 447 страниц.
(Vasily Aksenov - Moskva Kva-Kva. Moskva, Eksmo, 2007, 447 pagina’s)
Класс литературной игры Василия Аксенова как никогда высок, что блестяще доказывает его новый роман. По мнению счастливцев, которым повезло прочитать книгу еще в рукописи, судьба Букера-2006 практически решена.
Van Vasily Aksenov las ik in 1998 de roman Московская сага, die in het Nederlands verscheen onder de titel Generaties van de winter. Van die roman was ik erg onder de indruk. Toen ik afgelopen januari dit boek in een boekhandel in Moskou zag liggen, heb ik dan ook geen moment geaarzeld of ik dit boek zou kopen.
Helaas ben ik over dit nieuwe boek minder enthousiast. Generaties van de winter is een familieroman, waarin in drie boeken de geschiedenis van de familie Gradov onder het bewind van Stalin wordt beschreven. Aksenov plaatst de verzonnen geschiedenis van deze familie in een herkenbaar historisch kader. Het boek leest als een trein, en doet niet onder voor andere moderne Russische romans waarin de tijd onder Stalin wordt behandeld.
In Moskva Kva-Kva belicht Aksenov slechts de jaren 1952-1953. Het boek heeft meerdere hoofdpersonen, waarvan de studente Glika Novotkannaya de belangrijkste is. Zij belichaamt als studente van de Moskouse Staatsuniversiteit, vurig aanhangster van Stalin en als actief lid van de Komsomol het ideaal van de Nieuwe Sovjetmens. Tegelijkertijd spelen de stad Moskou, de veranderingen die de stad ondergaat en de sociale verhoudingen in de sovjetmaatschappij ook een hoofdrol.
Aksenov maakt in deze roman gebruik van historische feiten (niet alleen van de bouw van zeven wolkenkrabbers in Moskou direct na de Tweede Wereldoorlog, maar ook van Stalins steeds heviger wordende achtervolgingswaanzin en het doktorscomplot dat daaruit voortvloeit), maar ook van bedachte historische feiten, die vooral het tweede gedeelte van het boek overheersen. Zo zou er vanuit Joegoslavië door Tito een aanval op Stalin en de leden van zijn regering worden beraamd. Voor mij hadden deze wel achterwege mogen blijven, omdat het de leesbaarheid en geloofwaardigheid van het boek niet bevordert.
Dat het perspectief voortdurend wisselt, maakt het er ook niet gemakkelijker op. Het perspectief wisselt niet alleen tussen de verschillende personages van het hij- en zij-perspectief naar het ik-perspectief, maar ook tussen de personages en een alwetende verteller. Van die laatste kom je pas aan het einde van het boek met zekerheid te weten dat hij samenvalt met een personage dat ineens in het tweede gedeelte van het boek opduikt, dat afwisselend vanuit het hij- en het ik-perspectief wordt beschreven.
Toch heb ik het boek wel met interesse en – tot op zekere hoogte – ook met plezier gelezen. De verzonnen historische feiten hebben wel een functie: ze benadrukken de waanzin van die jaren. De beschrijving van de "normen en waarden" van de sovjetmaatschappij en de reactie van die maatschappij op mensen die van deze "normen en waarden" afwijken zijn, vind ik, ook nu nog interessant. De beschrijving van de metamorfose die Moskou ondergaat in die jaren sprak me ook aan, maar dat zal komen doordat ik zelf een tijdje in een van de beschreven gebouwen heb gewoond.
Vasily Aksyonov op Wikipedia (Engels)
flickr
(Vasily Aksenov - Moskva Kva-Kva. Moskva, Eksmo, 2007, 447 pagina’s)
Класс литературной игры Василия Аксенова как никогда высок, что блестяще доказывает его новый роман. По мнению счастливцев, которым повезло прочитать книгу еще в рукописи, судьба Букера-2006 практически решена.
Van Vasily Aksenov las ik in 1998 de roman Московская сага, die in het Nederlands verscheen onder de titel Generaties van de winter. Van die roman was ik erg onder de indruk. Toen ik afgelopen januari dit boek in een boekhandel in Moskou zag liggen, heb ik dan ook geen moment geaarzeld of ik dit boek zou kopen.
Helaas ben ik over dit nieuwe boek minder enthousiast. Generaties van de winter is een familieroman, waarin in drie boeken de geschiedenis van de familie Gradov onder het bewind van Stalin wordt beschreven. Aksenov plaatst de verzonnen geschiedenis van deze familie in een herkenbaar historisch kader. Het boek leest als een trein, en doet niet onder voor andere moderne Russische romans waarin de tijd onder Stalin wordt behandeld.
In Moskva Kva-Kva belicht Aksenov slechts de jaren 1952-1953. Het boek heeft meerdere hoofdpersonen, waarvan de studente Glika Novotkannaya de belangrijkste is. Zij belichaamt als studente van de Moskouse Staatsuniversiteit, vurig aanhangster van Stalin en als actief lid van de Komsomol het ideaal van de Nieuwe Sovjetmens. Tegelijkertijd spelen de stad Moskou, de veranderingen die de stad ondergaat en de sociale verhoudingen in de sovjetmaatschappij ook een hoofdrol.
Aksenov maakt in deze roman gebruik van historische feiten (niet alleen van de bouw van zeven wolkenkrabbers in Moskou direct na de Tweede Wereldoorlog, maar ook van Stalins steeds heviger wordende achtervolgingswaanzin en het doktorscomplot dat daaruit voortvloeit), maar ook van bedachte historische feiten, die vooral het tweede gedeelte van het boek overheersen. Zo zou er vanuit Joegoslavië door Tito een aanval op Stalin en de leden van zijn regering worden beraamd. Voor mij hadden deze wel achterwege mogen blijven, omdat het de leesbaarheid en geloofwaardigheid van het boek niet bevordert.
Dat het perspectief voortdurend wisselt, maakt het er ook niet gemakkelijker op. Het perspectief wisselt niet alleen tussen de verschillende personages van het hij- en zij-perspectief naar het ik-perspectief, maar ook tussen de personages en een alwetende verteller. Van die laatste kom je pas aan het einde van het boek met zekerheid te weten dat hij samenvalt met een personage dat ineens in het tweede gedeelte van het boek opduikt, dat afwisselend vanuit het hij- en het ik-perspectief wordt beschreven.
Toch heb ik het boek wel met interesse en – tot op zekere hoogte – ook met plezier gelezen. De verzonnen historische feiten hebben wel een functie: ze benadrukken de waanzin van die jaren. De beschrijving van de "normen en waarden" van de sovjetmaatschappij en de reactie van die maatschappij op mensen die van deze "normen en waarden" afwijken zijn, vind ik, ook nu nog interessant. De beschrijving van de metamorfose die Moskou ondergaat in die jaren sprak me ook aan, maar dat zal komen doordat ik zelf een tijdje in een van de beschreven gebouwen heb gewoond.
Vasily Aksyonov op Wikipedia (Engels)
flickr
Abonneren op:
Posts (Atom)
