Jelle Brandt Corstius | Van Moskou tot Medan

Jelle Brandt Corstius - Van Moskou tot Medan. Amsterdam, Prometheus, 2010, 116 pagina's.

Jelle Brandt Corstius vertrok in het voorjaar van 2005 op de bonnefooi naar Moskou om correspondent voor het dagblad Trouw te worden. Het werd een groot succes. Hij ontpopte zich niet alleen als een voortreffelijk journalist, maar ook als een publiekslieveling, die met zijn televisieseries over Rusland een miljoenenpubliek aan zich bond.
Sinds dit voorjaar is hij terug in Amsterdam, maar niet permanent. Hij reist sindsdien de wereld rond, op zoek naar de beste verhalen: van Rusland tot Indonesië, en van Ethiopië tot de pier van Scheveningen.
In Trouw deed hij wekelijks verslag van zijn omzwervingen. Van Moskou tot Medan is de gebundelde weergave van zijn reizende bestaan. In het boek komen de dagelijkse beslommeringen van een reiziger in den vreemde aan bod. Zoals daar zijn: elleboogvechten met passagiers in een vliegtuig, rondrijden in een Russische auto uit 1984, en wedden op een Balinees hanengevecht.

Jelle Brandt Corstius (1978) publiceerde eerder de boeken Rusland voor beginners en Kleine landjes. Na het enorme succes van zijn televisieseries Van Moskou tot Magadan en Van Moskou tot Moermansk, waarmee hij wekelijks een miljoen kijkers trok, presenteert hij deze zomer het VPRO-programma Zomergasten.


In 2008 las ik van Brand Corstius Rusland voor gevorderden. Dat boek stelde me teleur, omdat het in wezen niet veel verschilde van andere boeken van Nederlandse correspondenten in Rusland én omdat het niets werd tussen Brandt Corstius' toon en mij. Ik heb dan ook lang getwijfeld of ik deze bundel columns uit Trouw zou kopen voor mijn verzameling 'Boeken over Rusland, de voormalige Sovjet-Unie en het Oostblok'.

Nu ik het boekje gelezen heb, blijkt dat het deze keer wel klikte. Ik heb hardop gelachen bij het lezen, en dat terwijl ik met flinke hoofdpijn op de bank lag na te zieken toen ik het boek las. Misschien is het sarcasme en de zelfspot waarmee Brandt Corstius schrijft gewoon beter te behappen als het in stukjes van anderhalve pagina wordt gedoseerd.

De column met de titel Jelle – geeft antwoord is me het meest bijgebleven. Daarin spreekt hij over de vele mensen, vooral Russen in Nederland, die hem hebben gevraagd waarom hij steeds maar zo negatief schrijft over Rusland. Hij zegt daarover:

Ik zat daar niet als reclamemaker of reiziger, maar als journalist. In de journalistiek ben je op zoek naar zaken die ertoe doen en naar veranderingen. Vaak zijn de dingen waar journalisten in geïnteresseerd zijn, niet prettig. […]. [bladzijde 45/46]

Hij sluit de column af met een stukje waarmee hij mijn hart heeft gewonnen:

Sommige klagers ondertekenden hun brief met 'Patriot'. Maar de echte patriotten zijn de mannen en vrouwen die in mijn serie en in de stukjes voor Trouw zo dapper zijn geweest om eerlijk te vertellen hoe het is. Een tachtigjarige op een demonstratie. Een vrouw die vertelt over een journalist die ernstig in elkaar werd geslagen omdat hij schreef over illegale boomkap door de lokale regering. Een moeder wier zoon zich had opgehangen omdat hij de ontgroeningen in het leger niet meer aankon. Dit zijn de mensen die begrijpen dat je problemen niet moet wegstoppen, maar juist naar buiten moet brengen. Dit zijn de mensen die iets willen veranderen. [bladzijde 46]

De politieke ontwikkelingen van het afgelopen halfjaar in Rusland hebben eens te meer duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is dat aan dappere mensen de mogelijkheid wordt geboden om hun stem te laten horen, in het groot of in het klein. Daarom is het goed dat Brandt Corstius zo aan het einde van zijn correspondentschap heeft uitgelegd waarom hij niet zitten op een roze wolk heeft geschreven over Rusland.

Jelle Brandt Corstius | Rusland voor gevorderden

Jelle Brand Corstius

flickr