Adriaan van Dis - Tikkop. Amsterdam, Augustus, 2010, 221 pagina's.
TIKKOP is een roman over verraad, maar ook over vriendschap en liefde voor een taal en een land. Het vertelt de geschiedenis van twee blanke mannen – de Nederlander Mulder en de Zuid-Afrikaan Donald - die als student betrokken raakten bij het internationale verzet tegen de Apartheid. Na veertig jaar halen ze de banden weer aan en verkennen hun gevoelens van weleer: er is een liefde gedeeld, er zijn vrienden verraden, idealen verloochend. De werkelijkheid van het nieuwe Zuid-Afrika lijkt anders dan de droom van toen.
De in Parijs wonende Mulder vestigt zich een tijd in de Kaap, waar Donald zijn strijd voortzet in een verstikkend vissersdorp. De lokale bevolking voelt zich aan alle kanten verraden: hun visrechten zijn verkwanseld door corrupte leiders, er is geen werk en hun kinderen vluchten in de tik - een goedkope drug.
De twee mannen ontfermen zich over een talentvolle verslaafde die zij een nieuwe toekomst willen bieden - die jongen moet alles goedmaken...
Groot was mijn verbazing toen dit splinternieuwe boek zomaar als Sprinter op de plank stond in onze openbare buurtbibliotheek. Nu ik een abonnement heb waarbij Sprinters gratis mee naar huis mogen, stond mij niets in de weg om nu al te genieten van de opvolger van De wandelaar.
Ik verwachtte veel van Tikkop, na het zien van de afleveringen van Van Dis’ documentairereeks Van Dis in Afrika. Net als in de documentairereeks beschrijft Van Dis in Tikkop het huidige Zuid-Afrika, een land dat verlost is van apartheid, maar dat tegelijkertijd meer verdeeld is dan ooit.
Hoe kansloos je als zwarte burger nog steeds kan zijn, toont Van Dis aan de hand van het lot van de zwarte vissers in het dorpje waar zijn oude strijdmakker Donald, een rijk man, hoog boven het zwarte dorp verheven woont. In het bijzonder gaat het om het lot van de verslaafde Hendrik. De beide mannen willen deze jongen helpen met afkicken en kibbelen over wie zijn scholing mag financieren. Die drang komt voort uit het ontbreken van een antwoord op de vraag of hun strijd tegen de apartheid zin heeft gehad.
De goede bedoelingen van Mulder en Donald verschillen eigenlijk niet van de bedoelingen waarmee Mulder, de hoofdpersoon van De Wandelaar, zich in Parijs bekommert om het lot van illegalen in zijn buurt. Toch is voor mij het verschil met die vorige roman groot. De wandelaar las zo, dat je - vind ik - niet anders kon dan sympathie voelen voor Mulder. De wandelaar zette me tot denken aan over een maatschappelijk probleem, en boeide tegelijkertijd ook als fictieve roman.
Tikkop zette me op zich wel aan tot nadenken. Toch merkte ik, dat ik eigenlijk voor geen van de drie hoofdpersonen sympathie voelde. Waarom dat nu zo is, dat kan ik niet goed aangeven, hoe hard ik daar ook over nadenk. Het probleem is, wellicht, dat de fictieve poot van deze roman mij te weinig kon boeien, waardoor Tikkop vooral doet verlangen naar de beelden die in Van Dis in Afrika zo goed werkten in combinatie met Van Dis’ stem en persoon.
Adriaan van Dis | Stadsliefde
Adriaan van Dis | De wandelaar
Adriaan van Dis | De reisromans
Adriaan van Dis op Wikipedia
flickr
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten