maandag 9 februari 2009

Peter Delpeut | Het vergeten seizoen

Peter Delpeut - Het vergeten seizoen. Amsterdam/Antwerpen, Augustus, oktober 2007 (3), 252 pagina’s. maart 2007 (1)

Midden negentiende eeuw, het oosten van Nederland. Elke vrijdagmiddag verzamelt zich een devote menigte armoedzaaiers voor een daglonershuisje. Klokslag drie uur ontvangt een ziek meisje hier de stigmata van Christus. Een wonder, of is er sprake van hysterie? Van oplichterij zelfs?
Pastoor Peters wordt naar het vergeten achterland uitgezonden om de kwestie de wereld uit te helpen. Hij raakt verstrikt in een web van intriges en in zijn eigen onmacht. Beproefd door de rauwe werkelijkheid baant hij zich een weg tussen geloof en wetenschap.


Deze roman speelt in de Achterhoek en is losjes gebaseerd op het verhaal van Dora Visser uit Olburgen. In dat plaatsje hebben we eens een bijzondere zaterdagavond doorgebracht, waarbij ook over deze Dora Visser gesproken is. Daarom was het des te leuker om deze roman te lezen.

Het boek leest aan de ene kant als een detective – zijn de stigmata die pastoor Peters moet onderzoeken echt of niet? – en aan de andere kant als een religieuze zoektocht van een pastoor die in zijn eenzame positie in dit fictieve afgelegen dorp wordt geconfronteerd met zijn twijfels aan zijn geloof en de verhouding van dat geloof tot de moderne wetenschap.

Het boek is vlot geschreven, de religieuze bespiegelingen worden niet te zwaar, maar de troosteloosheid van het bestaan van de meeste inwoners van dit gehucht drukt des te heviger. Ik ben zelf niet katholiek opgevoed, dus ging tijdens het lezen van dit boek een wereld voor mij open!

Delpeut is volgens de achterflap cineast, en dat is te merken tijdens het lezen. Het zal ongetwijfeld niet moeilijk zijn om een spannende film te maken van dit boek. Maar eerst moet iedereen – en zeker iedere Achterhoeker – dit boek lezen!

flickr

dinsdag 3 februari 2009

Людмила Улицкая | Медея и ее дети

Людмила Улицкая – Медея и ее дети. Москва, Вагриус, 1997г., 335 pagina’s.
(Lyudmila Ulickaya – Medeya i ee deti. Moskva, Vagrius, 1997)

Первые рассказы Людмилы Улицкой были напечатаны в журналах еще в конце 80-х. Известность пришла не сразу. Первые ее книги увидели свет за рубежом и лишь потом в России.
Проза Улицкой исповедальна, пронзительна. Писательница чутко улавливает тончайшие нюансы человеческой природы и, облекая их в одежды яркого незаурядного языка, представляет читателю.
Ее творческая фантазия – продолжение собственного опыта и мироощущения, совершенно оригинальных, но тем не менее близких очень многим.


Dit boek is in 1997 ook in het Nederlands verschenen onder de titel Medea en haar kinderen. De titel van het boek is misleidend, want het hoofdpersonage, Medea, heeft geen kinderen. Zij heeft daarentegen wel veel zussen en broers en neven en nichten, waarvan de meesten hun zomervakantie bij haar op de Krim doorbrengen.

In deze roman wordt vooral vanuit het perspectief van Medea, maar ook vanuit het perspectief van haar vele familieleden een beeld geschetst van de jaren 1970 in de Sovjet-Unie en van de geschiedenis van de familie, beginnend vlak voor de Russische revolutie.

Het is zo’n tien jaar geleden dat ik dit boek voor het eerst las. Ondertussen heeft Oelitskaja (zo wordt haar naam door de Nederlandse uitgever geschreven) een flink aantal romans geschreven, waarin in het groot de thema’s voorkomen, die Oelitskaja in deze roman in het klein belicht, bijvoorbeeld de terreur onder Stalin in de jaren 1930, de positie van joden in de Sovjet-Unie en de positie van de eenling in een hem of haar vijandige omgeving. Bij nader inzien leest deze roman als een vingeroefening voor wat zij later zou schrijven.

Wat mij betreft is Medea en haar kinderen een boek dat het echt waard is om gelezen te worden!

Lyudmila Ulickaya op Wikipedia (Engels)

Людмила Улицкая | Даниэль Штайн, переводчик

flickr

woensdag 28 januari 2009

Chaim Potok | De hand van de golem

Chaim Potok – De hand van de golem. ’s-Gravenhage, BZZTôH, september 1995 (4), 159 pagina’s. Juni 1995 (1). Oorspronkelijke Amerikaanse titel The Golem’s Hand, vertaald door Marianne Verhaart.

Wanneer de negenentachtigjarige timmerman Leo Shartov na een huwelijk van dertig jaar zijn vrouw verliest, gaat hij na een aantal maanden van besluiteloosheid in de buurt van zijn dochter wonen. Zij is onlangs met haar man verhuisd naar een woning die nodig moet worden opgeknapt omdat zij een kind verwacht. Leo biedt aan de kamer te verbouwen die voor de nieuwe baby, zijn eerste kleinkind, gebruikt zal worden.

Terwijl Leo gestaag vordert met zijn werkzaamheden, komen lang onderdrukte herinneringen uit een ver verleden naar boven, herinneringen aan de tijd dat hij een belangrijke rol speelde in het stalinistische Rusland. Zijn dochter weet niets van die tijd. Ze weet niet dat de eigenlijke wortels van haar vader in een tijd liggen dat hij optrad als de rechterhand van Stalin – dat hij zijn handen ooit heel anders gebruikt heeft dan ze van hem gewend is.

Maar als Leo op een nacht alleen is met zijn pasgeboren kleinkind, neemt hij haar in zijn armen en begint haar de waarheid over zijn leven te vertellen…


In dit boekje weet Potok in ongeveer 150 bladzijden overtuigend te schetsen wat de invloed van de Russische revolutie en de daaropvolgende jaren van onderdrukking zijn op het leven van een eenvoudige joodse jongen. De jongen kan niet goed lezen. Nu noemen we dit dyslexie en zou er met veel geduld en aandacht geprobeerd worden de jongen toch aan het lezen te krijgen. Aan het begin van de vorige eeuw werd in de joodse gemeenschap gedacht dat de jongen een golem was, een mensfiguur van klei, tot leven gewekt door een Praagse rabbi, zonder ziel en geest.

Het kenmerkt een begenadigd schrijver, als je het mij vraagt, dat je zulke grote historische en persoonlijke onderwerpen juist in zo min mogelijk bladzijden en zo min mogelijk mooischrijverij kunt behandelen, zonder dat het verhaal daarbij leesbaarheid en geloofwaardigheid verliest.

Al lezend dringt het besef zich op, dat het niet vanzelfsprekend dat je, voor de keus gesteld, voor 'de goede kant van de geschiedenis' kiest, sterker nog, dat er haast ongemerkt een keus voor jou wordt gemaakt. Zeker na het bezoek aan de gedenkplaats in het dorpje Butovo heeft het lezen van dit verhaal diepe indruk op me gemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat het boekje ook interessant is voor mensen die een iets minder sterke nieuwsgierigheid naar Rusland hebben.

Chaim Potok | De familie Slepak

Chaim Potok op Wikipedia (Engels)

flickr

dinsdag 27 januari 2009

Michael Chabon | Gentlemen of the Road

Michael Chabon - Gentlemen of the Road. A Tale of Adventure. London, Sceptre, 2007 (2), 204 pagina's. 2007 (1).

In the Caucasus Mountains round AD 950, two wandering adventurers and unlikely soul mates live as they please and survive as they can – as blades and thieves for hire and practised bamboozlers. Until, following a bloody coup in the Jewish empire of the Khazars, they get dragooned into the service of a fugitive prince, who burns to reclaim his throne...

Summoning the spirit of The Arabian Nights and The Three Musketeers, this is a novel brimming with action, raucous humour, cliff-hanging suspense, and a cast of colourful characters worthy of Scheherazade's most tantalizing tales.


Dit boek is in eerste instantie als een feuilleton in The New York Times Magazine verschenen en is in ieder geval in Engeland uitgegeven met een aantal prachtige tekeningen bij de afleveringen. Dat het als feuilleton geschreven is, is goed te merken bij het lezen, bijvoorbeeld door de cliff hangers aan het einde van de hoofdstukken.

Deze structuur van het boek zorgt er tegelijk ook voor dat het erg prettig is te lezen als je met griep in bed ligt. Je leest een hoofdstuk, doet een dutje, leest weer een hoofdstuk, doet nog een dutje en voor je het weet heb je het hele boek, dat leest als een goed geschreven en spannend jongensboek, uitgelezen.

Ik wist niet veel van de Chazaren, en hoewel het natuurlijk fictie is en geen geschiedenisboek maakt de exotische setting het boek nog eens extra interessant. Het is aan Chabons meesterschap als schrijver te danken dat die verre wereld gaat leven.

Een aanrader, wat mij betreft!

Gentlemen of the Road op Wikipedia (Engels).

Michael Chabon | The Final Solution
Michael Chabon | The Yiddish Policemen's Union
Michael Chabon | Wonder Boys
Michael Chabon | Werewolves in Their Youth

flickr

zondag 25 januari 2009

Татьяна Устинова | Жизнь, по слухам, одна!

Татьяна Устинова – Жизнь, по слухам, одна! Москва, ЭКСМО, 2008г., 352 pagina’s.
(Tatyana Ustinova - Zhizn’, po slukham, odna! Moskva, Eksmo, 2008).

Он не ожидал ничего сверхъестественного от обычной командировки в Питер. Но все моментально вышло из-под контроля, когда Глеб Звоницкий неожиданно встретил Катю, ту самую Катю... Когда-то Глеб служил в охране ее отца, губернатора Белоярского края, а потом ушел с работы.
Катя всегда была немного «не от мира сего», и Глеб по привычке решил было, что снова должен защитить и спасти ее!.. Но на этот раз все выйдет наоборот – Катя подберет его в парке, полумертвого и истекающего кровью. Катя заставит Глеба принять участие в расследовании убийства близкого ее человека. Катя объяснит ему, что жизнь на самом деле одна – по крайней мере, до сих пор никому не удавалась вторая попытка!
Он не ожидал ничего сверхъестественного от обычной командировки в Питер – и получил все. Может быть, жизнь на самом деле одна, но Глебу удалось повторить попытку и начать все сначала. Говорят, такое бывает...


Zo nu en dan lees ik een boek van deze Russische schrijfster, Tatjana Ustinova, die een soort romantische detectives schrijft. Ze schrijft haar boeken volgens een min of meer vastliggend sjabloon: een zwakke, vaak niet geheel zelfstandige vrouw overkomt iets ergs en zij heeft de hulp van een sterke, moeilijk bereikbare man nodig om het probleem op te lossen. Aan het einde van de roman krijgen de held en heldin elkaar en wordt het erge opgelost of overwonnen.

Wat voor Ustinova pleit, is dat zij in ieder geval wel kan schrijven. Haar dialogen lopen als een trein en haar boeken lezen daardoor makkelijk weg. Hoogstaande literatuur is het natuurlijk niet, maar dat weerhoudt mij er niet van zo nu en dan een boek van Ustinova te lezen, puur voor mijn Russisch… ;-)

flickr

zaterdag 17 januari 2009

Арто Паасилинна | Очаровательное самоубийство в кругу друзей

Арто Паасилинна – Очаровательное самоубийство в кругу друзей. Москва, Издательство Ольги Морозовой, 2006г., 240 pagina’s. Oorspronkelijke Finse titel: Hurmavaa joukkoitsemurha, vertaald door A. Voronkova. 1990 (1).
(Arto Paasilinna – Ocharovatel’noe samoubiystvo v krugu druzey. Moskva, Izdatel’stvo Ol’gi Morozovoy, 2006)

Прекрасным июньским солнечным утром обанкротившийся бизнесмен Релонен и безутешный вдовец полковник Кемпайнен решают покончить жизнь самоубийством. По воле случая оба выбирают для этого один и тот же старый сарай. Разговорившись, они приходят к выводу, что не одиноки в своем решении – в Финляндии много желающих свести счеты с жизнью. Так почему бы не создать этакий «клуб самоубийц»?.. И начинается странное путешествие через всю Финляндию и Западную Европу – грустное и смешное, смертельное и спасительное.


Ik had tot voor kort nog nooit van deze Finse schrijver, Arto Paasilinna, gehoord. Ik heb dit boek uit de boekenkast van mijn schoonzusje gevist, omdat ik op zoek was naar een boek dat ik in ongeveer twee dagen, de tijd die resteerde tot ons vertrekt naar Nederland, ondertussen met griep in bed liggend zou kunnen uitlezen.

Dit boek, dat in het Nederlands is verschenen onder de titel De zelfmoordclub gaat over twee mannen die op dezelfde ochtend dezelfde verlaten schuur uitkiezen om zelfmoord te plegen. In plaats van zelfmoord plegen richten ze een zogenaamde zelfmoordclub op, omdat er altijd meer eer is te behalen als je als groep zelfmoord pleegt.

Het lijkt een loodzwaar thema, zo’n dreigende collectieve zelfmoord, maar Paasilinna beschrijft het allemaal nogal lichtvoetig en er waren zeker stukken waarom ik oprecht kon glimlachen. Of ik het nu boek ook een meesterwerkje vind, daar ben ik nog niet uit. Er zaten zeker onderhoudende stukken in, maar soms gingen de herhalingen me ook wat op de zenuwen werken. Vooral het einde van de roman, waarin in de laatste tientallen bladzijden ineens half Europa wordt afgereisd en waarin ineens een Finse detective wordt opgevoerd die onderzoek doet naar de leden van de club, vond ik zwak.

Arto Paasilinna op Wikipedia (Engels)

flickr

donderdag 15 januari 2009

Harry Mulisch | Twee vrouwen

Harry Mulisch – Twee Vrouwen. CPNB, 2008 (25), 135 pagina’s. 1975 (1).

Twee vrouwen beschrijft de fatale liefde tussen Laura, een gescheiden conservator, en het meisje Sylvia. Een verhaal als een klassieke tragedie, dat bovendien leest als een trein. Het weet de lezer van nu net zo te raken als die van dertig jaar terug.


Laat ik voorop stellen dat ik niet zo heel erg van de boeken van Harry Mulisch houd (behalve van De ontdekking van de hemel). Toen dit boekje werd aangeboden in de serie Nederland Leest wilde ik het eerst niet afhalen in de bibliotheek. Maar, ik heb toch maar gedaan, omdat het gratis boekje een manier was om te kijken of ik mijn mening over Mulisch’ boeken misschien zou moeten herzien.

Ik deel de euforische beschrijvingen in de introductie en de lofrede niet. Het was op zich aardig om te lezen, zeker na alle Engelse en Russische boeken die ik de weken voorafgaand aan dit boekje heb gelezen. Het plot zit zeker vernuftig en spannend in elkaar, maar ik heb me erg geërgerd aan de wijsheden die Mulisch zijn personages in de mond legt, die ik vaak te overtrokken vond.

Toch is het doel van Nederland Leest wel bereikt: ik heb weer eens een boek van Mulisch gelezen!

Harry Mulisch op Wikipedia

flickr