Frank Westerman | Dier, bovendier

Frank Westerman – Dier, bovendier. Amsterdam/Antwerpen, Uitgeverij Atlas, 2010, 285 pagina’s.

De tragedies van de twintigste eeuw verteld aan de hand van een paard – de lipizzaner

In Dier, bovendier is een hoofdrol weggelegd voor een lipizzanerhengst die ooit optrad in een film met Monique van der Ven. Achter de schermen trainde Frank Westerman dit gracieuze witte dier om te steigeren zodra de actrice hem bij de halster wilde grijpen.
'Als je een lipizzaner aanraakt,' kreeg hij te horen, 'raak je geschiedenis aan.'
Nu, als schrijver-verteller, duikt hij in de historie van dit uitzonderlijke dier. Langs de zuivere bloedlijnen uit het stamboek reconstrueert hij het verhaal van vier generaties paarden van het Weense hof. Zij doorstaan achtereenvolgens de ondergang van het Habsburgse Rijk, de beide wereldoorlogen en de waanzinnige verdelingsproeven onder Hitler, Stalin en Ceauşescu.
Wat begint als een sprookje, mondt uit in een kroniek over raszuiverheid. De lezer wordt dwars door Europa meegevoerd, van keizerlijke maneges en stoeterijen naar de genlaboratoria van nu. Als dierfokkers zo goed genetisch kunnen sleutelen, waarom lopen pogingen tot verbetering van het mensen ras dan telkens fout?
Dier, bovendier is een moderne fabel waarin het reinbloedige paard de mensen onontkoombaar op zijn eigen tekort wijst.

Frank Westerman is schrijver van onder meer De graanrepubliek, El Negro en ik en Ararat . Hij studeerde Tropische Cultuurtechniek in Wageningen en werkte als correspondent voor de Volkskrant vanuit Belgrado (1992-1994) en voor NRC Handelsblad vanuit Moskou (1997-2001).
Zijn literaire werk is veelvuldig bekroond en verschijnt in meer dan tien talen.


Laat ik met een bekentenis beginnen: eigenlijk ben ik bang voor paarden. Gevolg is dat ik helemaal niets met die dieren heb. Als Dier, bovendier niet door Frank Westerman zou zijn geschreven zou ik het niet hebben gekocht, laat staan gelezen. Frank Westerman weet zo ongeveer ieder onderwerp interessant te maken, zelfs als het ver van je af staat, zoals bijvoorbeeld het verbouwen van graan in De graanrepubliek.

Dier, bovendier biedt de leek een aardige mogelijkheid om iets te leren over de geschiedenis van de lipizzaners. Dat ze aan het Weense hof werden gefokt is algemeen bekend, maar wat er bij kwam kijken en hoezeer de woelige geschiedenis van Midden-Europa in de twintigste eeuw hun lot heeft bepaald, zal waarschijnlijk alleen echte kenners bekend zijn.

Of Westerman de geschiedenis van deze paarden geschiedgetrouw weer heeft gegeven kan ik niet nagaan. Wel heeft hij het zeer leesbaar beschreven, verweven met de geschiedenis van Midden-Europa tot aan de recente oorlog op de Balkan en de gevolgen van die oorlog voor de lipizzaner aan toe. Hij schrijft met oog voor detail en liefde voor het onderwerp. Een bijzonder interessant boek.

Frank Westerman

flickr