Adriaan Jaeggi | Held van beroep

Adriaan Jaeggi - Held van beroep. Amsterdam, Bert Bakker, 2000 (3), 222 pagina's. 1999 (1).

Van een sterfgeval in de familie kijken de Fittipaldi's niet meer op. Met tegenzin maar trouw bezoeken zij wekelijks de familiebegrafenissen, waar de nabestaanden heen reizen met de honden en de koffers achter in de auto - zodat ze meteen doorkunnen naar het weekendhuis.
In een steeds verder afbrokkelende familie probeert Samson Fittipaldi, hartstochtelijk Monopolyspeler, bescheiden zwemkampioen, het hoofd boven water te houden. Met verslavende bezoeken aan het zwembad schudt hij de dreiging van zijn drie oudere zussen van zich af en soms vergeet hij zelfs even het lot van zijn familie: een stam met een alarmerend hoog sterftecijfer.


Totdat in 2008 Jaeggi overleed, kende ik hem alleen als Volkskok in de Volkskrant. Ik heb me toen voorgenomen dat ik ooit eens een roman van hem moest lezen. Toen de zanger van de Amsterdam band a balladeer over één van hun volgens mij mooiste nummers, Swim with Sam tijdens een concert in november 2009 zei dat het geschreven was na het lezen van Jaeggi’s roman Held van beroep was ook duidelijk welke roman het moest worden.

Het vreemde is dat ik a balladeers Swim with Sam altijd als een heel vrolijk nummer heb ervaren, terwijl de inhoud van Jaeggi’s roman soms grappig, maar toch vooral ook heel tragisch is. We zien een gezin dat op springen staat, omdat de moeder ernstig ziek is en overlijdt. Het jongste kind, Sam, kan daar net zo min als de oudere kinderen en de vader mee om gaan. Sam vlucht, eerst alleen in nachtelijke zwempartijen in zwembaden in andermans tuin, later letterlijk door meerdere keren van huis weg te lopen.

Jaeggi beschrijft dat vluchten zo, dat je met Sam meevoelt. Het is een heel aandoenlijke roman over de pijn van opgroeien en leren omgaan met volwassen problemen als de dood, die ineens wél heel dichtbij komt omdat het niet langer over onbekende, verre familieleden gaat. De beschrijving van de tocht die voorafgaat aan de 'begrafenis' van Sams moeder (ze krijgt een zeemansgraf) is hartverscheurend. Het is nog eens extra wrang om deze roman te lezen nu Jaeggi zelf op 45-jarige leeftijd aan kanker is overleden.

Adriaan Jaeggi

flickr