Kader Abdolah | De kraai

Kader Abdolah - De kraai. Amsterdam, CPNB, 2011, 92 pagina's.

Lezer!
Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriersgracht, no. 37. Het was nooit mijn streven om koffie te verkopen, maar het leven heeft het zo bepaald.


Ik heb De kraai gelezen voordat ik een recensie - die vooral negatief waren, weet ik nu - onder ogen had gekregen. Ik ben eraan begonnen terwijl ik in de rij stond om het boekje door de auteur te laten signeren. Dat heb ik de laatste jaren steeds met het boekenweekgeschenk laten doen, dus dat moest ook met De kraai gebeuren. Een aantal andere boeken die ik van de auteur heb, had ik natuurlijk ook meegenomen.

Het was al meer dan tien jaar geleden dat ik fictie heb gelezen van Adbolah. De columns die Abdolah onder de naam Mirza in de Volkskrant schreef, heb ik weliswaar niet wekelijks, maar wel met plezier gelezen. Dat Abdolah het boekenweekgeschenk mocht schrijven, vond ik een goede keuze.

De tekst die ik hierboven heb overgenomen, staat op de achterkant van het boek. Het zijn tegelijkertijd ook de eerste zinnen van De kraai. De gelijkenis met Multatuli's Max Havelaar, ook makelaar in koffie, dringt zich direct op. Na deze verwijzing naar een Nederlandse klassieker in eigen bewoordingen volgen nog veel citaten van andere Nederlandse schrijvers. Ik heb me afgevraagd waarom Abdolah ervoor heeft gekozen om deze citaten op te nemen. Fungeren deze citaten als een literaire inburgeringscursus, passend bij wat de hoofdpersoon van dit boekenweekgeschenk later zelf zal moeten doen zodra hij in Nederland aankomt? Of moet het ons 'geboren' Nederlanders erop wijzen dat wij onze klassiekers niet zo goed kennen? Of dat veelvuldige citeren iets toevoegt, daar ben ik eigenlijk nog steeds niet uit.

Verder lijdt De kraai aan het euvel van wel meer boekenweekgeschenken: ongeveer negentig pagina’s is niet altijd voldoende om het verhaal te vertellen. De Kraai bestaat hierdoor, denk ik, uit veel korte hoofdstukken, die chronologisch het levensverhaal van de hoofdpersoon – van dromerig kind in Iran tot opstandige student die in het Marxisme gelooft en uiteindelijk tot vluchteling in Nederland, werkend als koffiehandelaar en dromend van een carriere als schrijver – vertellen.

Het resultaat is nogal fragmentarisch – net als Max Havelaar, alleen dan met dat verschil dat de fragmenten in De kraai steeds hetzelfde personage bevatten. Uit persoonlijke interesse zou ik liever een novelle hebben gelezen die bijvoorbeeld alleen over die strijd als marxist in Iran zou zijn gegaan. Wat me van dit boekenweekgeschenk het meest raakte, is de scene waarin wordt beschreven hoe er voor het eerst ondergronds en zonder naam een boek van de hand van de hoofdpersoon verschijnt, en hoe hij dit enige bewijs van het uitkomen van zijn droom verliest.

Toch is het ondanks de bovengenoemde bezwaren niet zo dat ik De kraai een mislukking vind. Ik heb het met plezier gelezen. Het doet me niet direct branden van verlangen naar fictie van Abdolah, wel realiseer ik me dat ik Mirza’s aanwezigheid in de krant op maandag mis. Afgaand op de lengte van de rij bij de signeersessie bij Selexyz in Groningen ontbreekt het Abdolah niet aan fans.

Kader Abdolah

flickr