David Leavitt | The Indian Clerk

David Leavitt - The Indian Clerk. London, Bloomsbury, 2007. 485 pagina's.

On a January morning in 1913, G.H. Hardy - eccentric, charismatic and, at thirty-seven, already considered the greatest British mathematician of his age - receives a mysterious envelope covered with Indian stamps. Inside he finds a rambling letter from a self-professed mathematical genius who claims to be on the brink of solving the most important mathematical problem of his time. Some of his Cambridge colleagues dismiss the letter as a hoax, but Hardy becomes convinced that the Indian clerk who has written it - Srinivasa Ramanujan - deserves to be taken seriously.

Aided by his collaborator, Littlewood, and a young don named Neville who is about to depart for Madras with his wife, Alice, he determines to learn more about the mysterious Ramanujan, and, if possible, persuade him to come to Cambridge. It is a decision that will profoundly affect not only his own life, and that of his friends, but the entire history of mathematics.

Based on the remarkable true story of the strange and ultimately tragic relationship between an esteemed British mathematician and an unknown - and unschooled - mathematical genius, and populated with such luminaries as D.H. Lawrence, Bertrand Russell, and Ludwig Wittgenstein, The Indian Clerk fashions from this fascinating period an exquisitely and utterly compelling story about the fragility of human relationships and our need to find order in this world.


Ik sta met gemengde gevoelens tegenover deze roman. Ik lees het werk van Leavitt al zo’n twintig jaar met plezier. Nadat ik een aantal lovende recensies had gelezen, was ik dan ook blij dat het eindelijk mijn beurt was om deze roman in de bibliotheek op te halen. Ik begon twee weken voor onze vakantie in dit boek te lezen, zodat ik voldoende tijd zou hebben om het voor ons vertrek uit te lezen.

Het is me niet gelukt om voor ons vertrek uit te lezen. Dat komt niet doordat het een slecht boek is. Integendeel, het is een bewonderenswaardige roman, waarin Leavitt een historisch gegeven heeft aangevuld met zaken die aan zijn eigen fantasie ontsproten zijn, waarin hij veel aan de lezer zelf overlaat. De roman is zo geschreven, dat ik op een gegeven moment het gevoel had dat ik een Engelse roman las die daadwerkelijk in de eerste helft van de twintigste eeuw was geschreven, in plaats van in een roman die door een Amerikaan aan het begin van deze eeuw is geschreven.

De verhoudingen tussen de verschillende personages worden bijzonder boeiend beschreven. Zo zal de scene waarin Mrs Neville en Hardy’s zus Gertrude in een gesprek hun krachten meten en waarin Mrs Neville als winnaar uit de strijd probeert te komen door Gertrude Hardy te vragen haar haar glazen oog te laten zien me lang bijblijven. De inburgeringscursus die Mrs Neville Ramanujan geeft als hij eenmaal in Cambridge is aangekomen vormde voor mij een hilarisch hoogtepunt van deze roman.

Verder speelt een groot gedeelte van de roman tijdens de Eerste Wereldoorlog. In Nederland wordt in de literatuur om begrijpelijke redenen veel minder aandacht aan deze oorlog besteed dan aan de Tweede Wereldoorlog. Ik vond ’t erg interessant om te zien wat het effect van de Eerste Wereldoorlog op het dagelijkse en het academische leven in Engeland heeft gehad.

Wat heeft me dan toch gehinderd bij het lezen? Dat zijn al die uitweidingen over het wiskundige werk dat Hardy, Littlewood en Ramanujan samen en onafhankelijk van elkaar verrichten. Dat is echt niet aan mij besteed, en al helemaal niet in het Engels. Ik heb een moment overwogen de Nederlandse vertaling uit de bibliotheek te halen, maar dat heb ik niet gedaan omdat ik er niet van overtuigd was dat het daar beter van zou worden.

David Leavitt op Wikipedia

flickr